Biyolojik yaşınız kronolojik yaşınızdan fazlaysa dikkat: Yaşlı beyin 15 yıl içinde ölüm riskini neredeyse 3 katına çıkarıyor!
Stanford Üniversitesi ve Duke/Otago Üniversitelerinin öncülük ettiği iki ayrı bilimsel çalışma, beyin yaşının sandığınızdan çok daha fazla şey söylediğini ortaya koydu. Bilim insanları tarafından geliştirilen yeni bir kan testi ve Duke Üniversitesi'nin MRI görüntülerine dayalı yaşlanma algoritması, organların ne kadar hızlı yaşlandığını ortaya çıkarabiliyor. Üstelik bu biyolojik yaş, sadece sağlık durumunu değil, gelecekteki yaşam süresini de tahmin edebiliyor.
YAŞLI BEYNE SAHİP OLANLARIN 15 YIL İÇİNDE ÖLÜM RİSKİ YÜZDE 182
Stanford Üniversitesi’nde yapılan çığır açıcı araştırmaya göre, biyolojik olarak “yaşlı” bir beyne sahip olanlar, yaşıtlarına kıyasla 15 yıl içinde ölüm riskini yüzde 182 oranında artırıyor. Bununla birlikte, bunama riski de yaklaşık 3 kat artıyor.
Araştırmacılar bu sonuçlara, kan örneklerindeki 3.000'den fazla proteini inceleyerek ve yapay zeka destekli algoritmalarla organların biyolojik yaşını tahmin ederek ulaştılar. Bu çalışmada geliştirilen “organ saati”, her organın bireyin gerçek yaşına göre ne kadar genç veya yaşlı olduğunu ortaya koyuyor.
BEYİN YAŞLANMASI HANGİ HASTALIKLARIN HABERCİSİ?
Yaşlı bir kalp, atriyal fibrilasyon ve kalp yetmezliğinin; yaşlı akciğer, KOAH’ın habercisi olabilir.
Yaşlı bir beyinde ise alzheimer ve bunama riski 12 kat artıyor. Genç bir beyin ise ortalama ölüm riskini %40 azaltıyor.
KRONOLOJİK YAŞ VE BİYOLOJİK YAŞ ARASINDAKİ FARK NEDİR?
Kronolojik yaş, doğduğunuz günden bu yana geçen zamanı ifade eder. Ancak biyolojik yaş, organlarınızın ne kadar "yıprandığını" gösterir. Bu fark, tıpkı 2010 model iki arabadan birinin hala sorunsuz çalışırken, diğerinin motor sorunları çıkarması gibi düşünülebilir.
Biyolojik yaş; genetik faktörler, yaşam tarzı, stres seviyesi ve çevresel etkilere göre değişiklik gösterir. Her organ, farklı hızda yaşlanır ve farklı sağlık riskleri doğurur.
MRI İLE BEYİN YAŞINIZI ÖĞRENEBİLİRSİNİZ
Duke Üniversitesi ve Otago Üniversitesi'nin ortak çalışması, standart beyin MRI taramalarından elde edilen verilerle beynin ne kadar hızlı yaşlandığını ortaya koyan "DunedinPACNI" adını verdikleri bir yaşlanma saati geliştirdi.
- Kortikal incelme
- Hipokampal büzülme
- Bölgesel atrofi kalıpları
gibi biyolojik belirteçler analiz edilerek bireyin beyin yaşlanma hızı belirlenebiliyor.
Bu yöntem sayesinde, beyindeki yıpranma henüz hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce tespit edilebiliyor.
KİŞİYE ÖZEL MÜDAHALE
Stanford ve Duke ekiplerinin geliştirdiği bu yöntemler, kişiselleştirilmiş tıbbın temel taşlarını oluşturuyor. Beynin veya diğer organların erken yaşlanması, önceden tespit edilerek hedefe yönelik tedavi stratejileri uygulanabilir.
Genç organlara sahip bireyler, daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürebilir.
Erken yaşlanan organlar için yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaçlar geliştirilebilir.
Kan testleri ve MRI’lar daha geniş kitleler için tarama aracı olabilir.
BASİT BİR TARAMA İLE HAYATINIZ DEĞİŞEBİLİR
Artık yalnızca yaşınıza göre değil, organlarınızın ne kadar "sağlıklı" kaldığına göre de yaşam süreniz ve kaliteniz ölçülebilecek. Beyninizin yaşını öğrenmek, Alzheimer riskini yıllar öncesinden görmenizi sağlayabilir.
Bu gelişmeler, gelecekte sadece hastalıkları tedavi etmek değil, henüz ortaya çıkmadan önlemek için büyük bir devrimin eşiğinde olduğumuzu gösteriyor.
