Bilim insanlarından korkutan uyarı geldi: Eriyen buzlar dünyayı ateşe verebilir! İşte kıyamet senaryosu…

Eriyen buzullar yalnızca deniz seviyesini değil, volkanları da tetikliyor. Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden Pablo Moreno Yaeger ve ekibinin çalışması, buzul tabakalarının erimesinin volkanik patlamaları tetikleyebileceğine dair yeni kanıtlar ortaya koydu. Eriyen buzullar sebebiyle atmosferde sera gazı salınımının artabileceği, bu döngünün ise iklim krizini daha da derinleştirebileceği belirtildi.

ERİYEN BUZULLAR DÜNYA ÇAPINDA VOLKANİK PATLAMALARA NEDEN OLABİLİR

Antarktika, Rusya, Yeni Zelanda ve Kuzey Amerika gibi bölgelerde, yüzlerce yanardağ buzulların altında saklanıyor. Fakat gezegenimizin sıcaklığı arttıkça ve buzul kütleleri geri çekildikçe, bu volkanik yapıların daha aktif hale gelme riski yükselebilir. Bu duruma örnek olarak, güney Şili'deki altı volkanı inceleyen yeni bir çalışma, son buzul çağından bu yana bu alanlarda volkanik aktivitenin nasıl artığını gösterdi.

Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden lisansüstü öğrenci Pablo Moreno Yaeger, 8 Temmuz'da Prag'da düzenlenen 2025 Goldschmidt Konferansı'nda sunulan çalışmasında, buzulların altındaki volkanların eriyen kütle nedeniyle daha fazla ve daha patlayıcı hale geldiğine dair bulgulara yer verdi. Moreno Yaeger, "Buzullar, altlarındaki patlamaların hacmini bastırır. Ancak bu baskı kalktığında, magma ve gazın serbest kalmasıyla birlikte daha güçlü patlamalar gerçekleşir," dedi.

Bu teorinin ilk olarak 1970'lerde ortaya atıldığı belirtildi. Buzulların ağırlığı, yer kabuğuna baskı uygularken, erime sonrasında bu basınç ortadan kalkıyor. Yeraltındaki magma ve gaz ise daha rahat genleşiyor, bu da volkanik aktivitenin artmasına sebep oluyor. Bu sürecin örneklerinden biri de, buzulların geri çekildiği dönemde volkanların 30 ila 50 kat daha fazla patladığı gözlenen İzlanda.

Güney Şili'deki Mocho-Choshuenco yanardağında yürütülen analizlerde, buzulların binlerce yıl önce erimesiyle birlikte magma rezervuarının biriktiği ve bu basıncın daha sonra dev bir patlamayla serbest kaldığı ortaya kondu.

Bu volkanik tehdidin küresel kapsamlı olduğu vurgulanıyor. 2020 yılında yayınlanan başka bir araştırmaya göre, dünya genelinde aktif olması muhtemel 245 yanardağ, buzulların altında ya da 5 kilometrelik yakın mesafede yer alıyor. Yaeger, "Patlayıcılığı artıracak temel unsur, kalın bir buzulun varlığı ve buzulun geri çekilerek basıncın serbest kalmasıdır. Bu şu anda Antarktika'da yaşanıyor," diyerek uyarıda bulunuyor.

Bu tarihlere dikkat: Dünya daha hızlı dönecek, günler daha kısa sürecek!

Araştırmaya göre, kısa vadede bu patlamalar atmosferde güneş ışığını uzaya yansıtan sülfür aerosoller yayarak sıcaklığı düşürebilir. Tarihsel olarak bu durum bazen kıtlıklara yol açmıştı. Ancak uzun vadede, bu patlamalar sera gazlarının atmosferde birikmesine neden olarak küresel ısınmaya katkıda bulunabilir. Yaeger, "Bu durum, buzulların erimesiyle tetiklenen patlamaların, daha fazla ısınmaya yol açması ve bunun tekrar erimeyi tetiklemesiyle bir kısır döngü oluşturmasına neden olabilir," diyor.