Bu tarihlere dikkat: Dünya daha hızlı dönecek, günler daha kısa sürecek!

Dünya, önümüzdeki günlerde daha hızlı dönecek ve bazı günler kısalacak. Sebebi ise Ay’ın konumu. Bu, Dünya’nın dönüşünü şaşırtıcı şekilde etkileyecek. İşte o tarihler…

BAZI GÜNLER NORMALDEN DAHA KISA SÜRECEK

Gezegenimiz, önümüzdeki birkaç hafta boyunca daha hızlı dönecek. Bu hızla beraber, bazı günler fark edilmeyecek kadar kısalacak. Özellikle 9 Temmuz, 22 Temmuz ve 5 Ağustos tarihlerinde günler, alışılmış süresinden milisaniyelerle ölçülebilecek kadar kısa olacak. Bu durumun nedeni ise Ay’ın Dünya üzerindeki yerçekimsel etkisi.

GÜNEŞ VE AY’IN KONUMLARI DÜNYA’NIN DÖNÜŞ HIZINI ETKİLİYOR

Gezegenimizin kendi ekseni etrafında bir tam dönüşü yaklaşık 24 saat, yani 86.400 saniyedir. Fakat Dünya’nın dönüşü sabit değil. Güneş ve Ay’ın konumları, gezegenimizin kütle dengesi ve manyetik alanındaki değişiklikler gibi birçok faktör, bu süreyi mikrosaniyelerle bile olsa etkileyebiliyor. Özellikle Ay’ın konumu, Dünya’nın dönüş hızında hissedilmeyen ancak ölçülebilir değişimlere sebep oluyor.

BU GÜNLER 1,3-1,51 MİLİSANİYE DAHA KISA SÜRECEK

9 Temmuz, 22 Temmuz ve 5 Ağustos tarihlerinde Ay, Dünya’nın ekvatoruna göre oldukça uzak bir pozisyonda olacak. Bu uzaklık, Dünya'nın dönüş hızını az da olsa artıracak. Her biri 1,3 ila 1,51 milisaniye daha kısa sürecek.

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE DÖNÜŞ HIZINDAKİ DEĞİŞİMLER

1-2 milyar yıl önce Dünya’da bir gün sadece 19 saat sürüyordu. Çünkü Ay, gezegenimize çok daha yakındı ve çekim etkisi çok daha güçlüydü. Ay Dünya’dan uzaklaştıkça günler uzadı. Fakat son yıllarda bu trend ara ara kırılıyor. Örneğin, 5 Temmuz 2024’te tarihteki en kısa gün oldu. Bu tarih, normalden 1,66 milisaniye daha kısaydı.

İNSAN FAALİYETİ DE ETKİLİYOR

NASA'nın araştırmalarına göre, buzulların erimesi ve yeraltı suyunun yer değiştirmesi gibi iklim değişikliğine bağlı süreçler de Dünya’nın dönüşünü etkiliyor. 2000–2018 arasında bu değişim, günleri yılda ortalama 1,33 milisaniye uzattı. Büyük depremler de dönüş hızında mikrosaniyelik oynamalara sebep olabiliyor. Örneğin, 2011 Japonya depremi günün süresini 1,8 mikrosaniye kısaltmıştı.

DÖNME HIZI KÜTLE DAĞILIMINA BAĞLI

Tıpkı dönerken kollarını açtığında yavaşlayan, kapadığında hızlanan bir buz patencisi gibi, Dünya’nın da yüzeydeki kütle dağılımı dönüş hızını etkiliyor. Liverpool Üniversitesi’nden jeofizikçi Richard Holme’a göre, yaz aylarında kuzey yarımkürede ağaçların yapraklanması gibi basit görünen değişiklikler dahi bu dönüşü etkileyebilir.

‘Büyük Çöküş’ başlıyor: Bilim insanları evrenin sonu için geri sayım başlattı!

SAATLER 24 SAAT GÖSTERMEYE DEVAM EDECEK

Tabii ki bu değişiklikleri günlük yaşantımızda fark etmemiz mümkün değil. Milisaniyelik farklar bireysel seviyede hissedilmez. Ancak bu farklar birikerek zamanla saat sistemimizin Dünya'nın gerçek dönüş hızıyla uyumsuz hale gelmesine neden olabilir. Bu nedenle IERS (Uluslararası Dünya Dönme ve Referans Sistemleri Servisi), gerektiğinde saatlerimize "artık saniye" ekleyerek bu uyumu korur.