Gençlerde gizli tehlike: Bu kanser türü 4 kat arttı!
Çoğumuz apandisiti yalnızca iltihaplandığında, yani acil olarak alınması gerektiğinde hatırlarız. Ancak son yıllarda ortaya çıkan endişe verici bir istatistik, bu küçük organı çok daha ciddi bir bağlamda gündeme taşıyor: apandisit kanseri. Haziran ayında yayımlanan bir çalışmaya göre, bu nadir görülen kanser türü, özellikle milenyum kuşağında dört kat artış gösterdi. Araştırmacılar, bu artışın arkasındaki nedenleri henüz kesin olarak belirleyememiş durumda, ancak çevresel ve yaşam tarzına bağlı etkenler güçlü adaylar arasında.
APANDİSİT KANSERİ YAYGINLAŞIYOR
Apandisit genellikle acil ameliyatla alınan ve unutulan bir organ olarak bilinir. Ancak apandisit kanseri, özellikle genç nesiller arasında artan sıklığıyla tıp dünyasının dikkatini çekmiş durumda. Annals of Internal Medicine dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, bu hastalık X kuşağında üç, milenyum kuşağında ise dört kat artış gösterdi.
VERİLER NE DİYOR?
Araştırmacılar, ABD Ulusal Kanser Enstitüsü’nün SEER veritabanını kullanarak 1891–1999 yılları arasında doğan bireylerden oluşan 21 farklı doğum grubunu inceledi. 1975 ile 2019 yılları arasında, 20 yaş üzeri 4.800'den fazla kişiye apandisit kanseri teşhisi konuldu.
1980 doğumluların risk oranı, 1945 doğumlulara kıyasla 3,41 kat daha yüksek.
1985 doğumlularınki ise 4,62 kat.
Her ne kadar apandisit kanseri hala nadir görülen bir hastalık olsa da (ABD’de yılda yaklaşık 3.000 vaka), bu hızlı artış eğilimi bilim insanlarını alarma geçirmiş durumda.
NEDEN ARTIYOR?
Vanderbilt Üniversitesi'nden Dr. Andreana Holowatyj, “Buzdağının sadece görünen kısmındayız,” diyor. Apandisit kanserindeki bu artışın arkasında ne olduğu henüz net değil, ancak uzmanlar, bazı şüpheli faktörlerin altını çiziyor:
- Ultra işlenmiş gıdalar ve katkı maddeleri
- Mikroplastik maruziyeti
- Sigara, alkol ve fiziksel hareketsizlik
- Bağırsak mikrobiyomundaki bozulmalar
Philadelphia’daki Fox Chase Kanser Merkezi’nden Dr. Christopher Cann’e göre, bu artış, kolorektal ve rektum kanserlerindeki genç yaş artış trendiyle de benzerlik gösteriyor.
BAĞIRSAK MİKROBİYOMU VE APANDİSİT İLİŞKİSİ
Utah Üniversitesi'nden cerrah Dr. Laura A. Lambert ise farklı bir bakış açısı sunuyor: Apandisin, sağlıklı bakteriler için bir rezervuar olabileceğini ve bu dengedeki bozulmanın kötü bakterilerin çoğalmasına yol açarak kanser riskini artırabileceğini belirtiyor. Ancak hâlâ bu hipotezleri destekleyecek yeterli çalışma yok.
NEDEN TEŞHİS KONMASI ZOR?
Apandisit kanseri için herhangi bir tarama yöntemi bulunmuyor.
Kolonoskopi apandisi doğrudan görüntüleyemiyor.
BT taramaları ise yeterli hassasiyete sahip değil.
Tümör belirteçleri güvenilir değil.
Bu nedenle birçok kişi, sadece apandisit ameliyatı geçirdikten sonra, mikroskobik inceleme sırasında bu kansere sahip olduğunu öğreniyor. Üstelik yıllar içinde yapılan apandisit ameliyatı sayısında bir artış olmaması, teşhis edilen vakaların oranındaki artışı daha da dikkat çekici kılıyor.
BELİRTİLER NEDEN BELİRSİZ?
Apandisit kanseri belirtileri genellikle şunlardır:
- Karın ağrısı
- Şişkinlik
- Mide bulantısı ve kusma
- Erken tokluk hissi
Ancak bu belirtiler, İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) gibi yaygın hastalıklarla da karıştırılabiliyor. Dr. Cann, “Rektal kanama sadece hemoroid sanılmamalı. Sürekli kabızlık da sadece kötü beslenmeye bağlanmamalı,” diyerek hekime başvuran gençlerin daha dikkatli değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.
BİLİNÇLEN, GEÇ KALMADAN ÖNLEM AL
Araştırmacılar, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin belirlenmesinin, bu hastalığın artışını durdurmak için ilk adım olacağı görüşünde. Ancak o zamana kadar erken farkındalık, kişisel savunuculuk ve uzman görüşü arayışı, özellikle gençler için hayati önem taşıyor.
Dr. Lambert son noktayı şöyle koyuyor:
“Eğer ailenizde apandisit kanseri öyküsü varsa ya da açıklanamayan sindirim şikâyetleri yaşıyorsanız, kendinizi savunmaktan çekinmeyin. Uzmanlara ulaşın. Yetinmeyin.”
