Doğal stres ilacı diye paylaşılıyor: Portakal suyu, tuz ve hindistan cevizi suyu... Kortizol kokteyli stresi önlüyor mu?
Şimdilerde sosyal medyanın yeni sağlık trendi ‘kortizol kokteyli’ gündemde. Peki portakal suyu, hindistan cevizi suyu ve tuz karışımından oluşan bu kokteyl, gerçekten stresi azaltıyor mu, yoksa sadece bir efsane mi? İşte bilimsel gerçekler…
KORTİZOL NEDİR, NE İŞE YARAR?
Kortizol, böbrek üstü bezleri tarafından üretilen ve vücudun stres yanıtını düzenleyen önemli bir hormondur. Enerji üretiminden metabolizmaya, iltihap kontrolünden uyku döngüsüne kadar birçok kritik görev üstlenir. Genellikle stres hormonu olarak bilinse de aslında yaşam için vazgeçilmezdir.
Günlük döngüye göre sabahları yükselir, akşamları ise düşerek uyumamıza yardımcı olur. Ama kronik stres, hem yüksek hem de düşük kortizol seviyelerine yol açabilir. Bu nedenle, “kortizolü mutlaka düşürmek gerekir” yaklaşımı bilimsel açıdan doğru kabul edilmiyor.
KORTİZOL KOKTEYLİNİN İÇİNDE NELER VAR?
Çeşitli tarifler olsa da genellikle şu malzemeler kullanılıyor:
- Yarım su bardağı portakal suyu
- Yarım su bardağı hindistan cevizi suyu
- Çeyrek çay kaşığı tuz
- Opsiyonel olarak magnezyum veya potasyum takviyesi
Bu karışımın savunucuları, C vitamini (portakal suyu), potasyum (hindistan cevizi suyu), magnezyum ve sodyumun kortizolü dengelediğini öne sürüyor. Ancak bilimsel veriler bu iddiaları tam olarak desteklemiyor.
C vitamini, bağışıklık ve böbrek üstü bezleri için faydalı olsa da tek başına kortizolü düzenlemez. Potasyum, hücre fonksiyonları için gerekli olsa da kortizol seviyeleriyle doğrudan ilişkili değildir.
Magnezyum, stresin vücutta tükettiği minerallerden biridir, bu nedenle faydalı olabilir.
Tuz (sodyum) ise tam aksine, kortizol seviyelerini artırabilir ve aşırı tüketildiğinde sağlık için risk oluşturur.
RİSK VE TARTIŞMALAR
Bir bardak “kortizol kokteyli” ortalama 16 gram şeker ve günlük tuz limitinin dörtte birini içeriyor. Bu da özellikle diyabet, yüksek tansiyon, kalp ve böbrek hastalıkları olanlar için riskli olabilir. Yani iddia edildiği gibi “stresi azaltmak” yerine, fazla şeker ve tuz nedeniyle yeni sağlık sorunlarına yol açma ihtimali var.
KORTİZOLÜ DENGELEMENİN DAHA SAĞLIKLI YOLLARI
Bilimsel araştırmalara göre kortizol seviyelerini dengede tutmanın en etkili yolu, yaşam tarzı düzenlemeleri:
- Düzenli egzersiz
- Meditasyon ve nefes çalışmaları
- Sosyal etkileşim ve sohbet
- Yaratıcı veya bilişsel aktiviteler
- Gün içinde kısa molalar vererek rahatlama
Bu yöntemler, yüksek şekerli ve tuzlu içeceklerden çok daha güvenli ve etkili bir çözüm sunuyor.
Türk kahvesi içen herkesi ilgilendiriyor: Türk kahvesini bu saatte için!
BİLİMSEL KANIT YOK
“Kortizol kokteyli” bazı vitamin ve mineraller sunsa da, kortizol seviyelerini düşürdüğüne dair bilimsel kanıt yok. Uzmanlar, portakal suyu ve tuz karışımı yerine doğal gıdalardan mineral almak ve stresi azaltacak yaşam tarzı alışkanlıkları edinmek gerektiğini vurguluyor.
Bir bardak kokteyl yerine, taze bir portakal ile bir avuç kuruyemiş tüketmek, hem besinsel açıdan hem de sağlık yönünden çok daha doğru bir tercih olabilir.
