Binlerce yıllık sır ortaya çıktı: Dişlerinizin çarpık olmasının suçlusu belli oldu!


Son araştırmalar, günümüz insanlarında çarpık dişlerin neden bu kadar yaygın olduğunu ortaya koydu. Uzmanlar, binlerce yıl önce başlayan beslenme değişikliklerinin çene yapımızı etkileyerek diş sıkışıklığına yol açtığını söylüyor. Daha yumuşak ve işlenmiş gıdalarla beraber, azalan çiğneme ihtiyacı çenelerimizin küçülmesine neden oldu. Bu da dişlerimizin yer bulamayıp üst üste binmesine yol açtı. İşte yapılan son araştırmaların ilginç detayları…

DEĞİŞEN BESLENME ŞEKLİ DİŞ YAPISINI ETKİLEDİ
Maloklüzyon (çapraz ya da hizasız dişler) geçmişte de görülmekteydi. Ancak günümüzdeki kadar yaygın değildi. Uzmanlara göre, günümüzde daha yaygın olmasının ana nedenlerden biri, yumuşak ve işlenmiş gıdalara dayalı modern beslenme şeklimiz. Avcı-toplayıcı atalarımız sert, lifli gıdalar çiğnerken; biz dondurma, beyaz ekmek gibi yumuşak yiyeceklerle çenemizi fazla zorlamıyoruz.

Washington Üniversitesi’nden emekli ortodonti profesörü Sue Herring, geçmişte besinlerin daha lifli ve sert olduğunu, çiğneme gereksiniminin fazla olması nedeniyle çenelerin daha büyük ve güçlü olduğunu belirtiyor.

ÇENELER KÜÇÜLDÜ
Bundan yaklaşık olarak 12.000 yıl önce tarıma geçişle beraber insanlar, daha az çiğneme gerektiren tahılları ve işlenmiş ürünleri tüketmeye başladı. Pennsylvania Üniversitesi’nden Dr. Myra Laird, çene boyutundaki küçülmenin evrimsel olduğu kadar çevresel faktörlerle de bağlantılı olduğunu söylüyor. Kaslar az çalıştığında, kemik yapısı da daha az gelişiyor. Bu da daha dar çenelere ve yer sıkıntısı nedeniyle birbirine çarpan dişlere yol açıyor.

MODERN GÜLÜMSEMELERİN ANATOMİSİ
Nevada Üniversitesi’nden antropolog Julie Lawrence, dişlerin çenedeki yerleşiminin fermuar gibi bir düzene sahip olduğunu ve çene öne hareket ettikçe dişlere alan açıldığını belirtiyor. Ancak küçük çenelerde bu alan daraldığı için dişler çıkmakta zorlanıyor. Özellikle yirmilik dişlerin gömülü kalması da bu durumun sonucu.

Sanayi sonrası toplumlarda dişlerin sıkışıklığı arttı. Bu değişim sadece beslenmeden değil; genetik yatkınlık, gelişimsel anomaliler ve çevresel faktörlerden de kaynaklanabiliyor.

GÜZELLİK ALGISI DA ETKİLİ
Dikkat çekici bir detay da şu: Modern toplumlar estetik konulara daha duyarlı. Sue Herring, "Geçmişte de maloklüzyon vardı ama bugünkü kadar fark edilmiyor ya da önemsenmiyordu," diyor. Kozmetik hassasiyetin artması, çarpık diş algısını daha belirgin hale getiriyor olabilir.