2035’e az kaldı, Mars’a hala insan gidemedi! Mars kolonisi bir hayal mi, bilim ne diyor?
NASA hala Mars’a insan yollayabilmiş değil. Ancak robotik görevler sayesinde bilim insanları Mars yüzeri hakkında birçok bilgi edindi. Son 10 yılda yapılan keşifler, insansız robotların sağladığı verilerle hız kazandı.
MARS’LA İLGİLİ KEŞİFLER
2010 yılında ABD Ulusal Uzay Politikası’na göre, 2030’larda Mars’a insanlı görev yapılması belirlendi. Ancak 2017’de yayınlanan yeni uzay politikasıyla, NASA’nın önceliği Ay’a dönmek olarak değiştirildi. (Artemis programı)
Opportunity, Curiosity ve Perseverance gibi robotik araçlar, Mars yüzeyinde katmanlı kaya oluşumlarını inceledi ve gezegenin milyarlarca yıl önce volkanlar, göller ve nehirlerle dolu bir yaşam alanı olduğunu keşfetti. Fakat zamanla Mars’ın çekirdeğinin soğuduğu, manyetik alanının zayıfladığı, atmosferinin kaybolduğu ve yüzeyin yaşama elverişsiz hale geldiği görüldü.
Marslı filminde Mark Watney’nin hayatta kalmak için geçtiği Arabia Terra bölgesi, gerçekte de bilimsel ilginin odak noktalarından biri. 2022 ve 2023 yıllarında, bu bölgedeki katmanlı tortuları analiz edildi ve yaklaşık 3,5 milyar yıl önce bölgenin kuraklaştığı ortaya çıktı. Yapılan çalışmalarda Mars uydularından gelen kızılötesi görüntülerden faydalanıldı ve yüzeyindeki gevşek materyalin suyun yokluğunda oluştuğu belirlendi.
Watney’nin yanından geçtiği bir krater bugün “Kozova Krateri” olarak biliniyor.
MARS’A HALA GİDİLEMEDİ, YAKIN ZAMANDA NELER BEKLENİYOR?
Bilim insanları henüz Mars’ın yüzeyindeki kaya türlerinin yaşlarını, atmosfer koşullarını ve yaşam belirtilerini tam olarak bilmiyor. Perseverance gezgininin yakın zamanda analiz ettiği karbon bazlı organik bileşikler ise büyük umutlar vadediyor. Bu bileşiklerin yaşamla bağlantısı olup olmadığını öğrenmek için daha hassas laboratuvar testleri yapılması gerekiyor.
Bunun için Mars’tan alınan örneklerin Dünya’ya getirileceği Mars Sample Return görevi oldukça önem yaşıyor. Perseverance mühürlü tüpler içinde sakladığı örnekleri, gelecekteki bir araç toplayacak ve Dünya’ya geri getirecek. Bu örnekler, mevcut uzay araçlarının ötesinde teknolojiye sahip laboratuvarlarda incelenerek Mars’ın yaşanabilirliği hakkında çok daha fazla bilgiler sunacak.
30 MİLYAR DOLAR YATIRIM YAPILDI
NASA ve Avrupa Uzay Ajansı gibi kurumlar, 1960’lardan bu yana Mars’ı keşfedebilmek için yaklaşık 30 milyar dolar yatırım yaptı. Bu yatırım bilimsel, robotik, malzeme bilimi ve iletişim teknolojileri alanlarında büyük ilerlemelere yol açtı. Bu teknolojiler, kalp ameliyatlarında kullanılan dikiş tekniklerinden sürücüsüz araçlara kadar birçok alanda kendini gösterdi.
MARS KOLONİSİ BİR HAYAL Mİ?
Mars’ta insan kolonisi kurma fikri bilimsel gerçeklikten uzak olsa da popüler kültür ve özel sektör için bir hayal olmaya devam ediyor. Bu alanda SpaceX ve Elon Musk’ın liderliğinde görevler yürütülüyor. Musk, insanlığı “çok gezegenli bir tür” yapma hedefini bir tür çağrıya dönüştürdü.
Mars’ta koloni kurma fikri ne kadar heyecanlı gözükse de gerçek hayatta aşılması gereken ciddi teknik ve etik engeller mevcut. Birçok uzmana göre Mars, Dünya’dan kaçış için güvenilir bir seçenek değil.
Ayrıca NASA bugünlerde %50’yi bulan bütçe kesintileri yaşıyor. Bu sorun sadece Mars’a koloni kurma hayalini değil, robotik görevlerin ve örnek dönüş planlarının da geleceğini tehdit ediyor.
Donald Trump ve Elon Musk gibi isimler insanlı uzay görevlerine öncelik verilmesi için baskı yapıyor ancak asıl çığır açan gelişmeler bugüne kadar robotik ve bilim odaklı programlardan geldi.
Mars'a dair elimizdeki en zengin içgörüler hala robotların topladığı veriler sayesinde mümkün olmakta. Andy Weir’in yazdığı ve Matt Damon’ın canlandırdığı Mark Watney gibi karakterleri anlamamıza yardımcı olan da aslında bu veriler. Mars’a insan göndermek bir gün gerçek olabilir ancak bugünkü verilerle bu hedefe 2035 yılına kadar ulaşmak oldukça uzak bir ihtimal gibi.
