Menopoz belirtileriniz geçmiyorsa dikkat: Nedeni az bilinen sendrom GSM olabilir!
18
Menopoza hazırlık dönemi olan perimenopozda, kadınlar östrojen seviyelerinin düşmesine bağlı olarak ateş basması, gece terlemeleri, vajinal kuruluk, uyku ve ruh hali değişiklikleri gibi belirtilerle karşılaşıyor. Menopozun başlangıcında (adetin kesilmesinden bir yıl sonra) çoğu kadında semptomlar hafiflese de, bazı kadınlarda bu durum uzun süre devam edebiliyor.
28
GSM NEDİR?
Menopozun genitoüriner sendromu, vajinal kuruluk, tahriş ve kaşıntı gibi belirtilerin yanında idrar yollarındaki değişiklikleri de kapsıyor. Kadınların %27-%84’ü bu sorunu yaşıyor; ama büyük olasılıkla daha önce duymamışsınızdır.
Lauren Streicher (Northwestern Cinsel Tıp ve Menopoz Merkezi) şöyle diyor:
"Kadınların aklına bunun menopozun bir parçası olduğu hiç gelmiyor. 'Yaşlanmayla birlikte olan da bu' diye düşünüyorlar."
38
GSM BELİRTİLERİ NELER?
GSM belirtileri arasında:
- Vajina ve vulvada kuruluk, kaşıntı ve tahriş
- Azalmış kayganlık ve libido
- Beyaz veya sarımsı akıntı
- Ağrılı penetrasyon ve cinsel ilişki sırasında rahatsızlık
- Sık idrara çıkma ve yanma hissi
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları yer alıyor.
Kadınların yaklaşık dörtte biri perimenopoz döneminde bu belirtileri yaşarken, bazı kadınlarda semptomlar menopoza girdikten yıllar sonra ortaya çıkabiliyor. Streicher, "10 veya 12 yıl sonra da gelişebilirler" diyor.
48
GSM NASIL ORTAYA ÇIKIYOR?
GSM’nin temel nedeni azalan östrojen seviyeleri. Östrojen, vajinanın nemli ve esnek kalmasını sağlar; azaldığında vajina ve idrar yolları daha hassas hale gelir.
James Simon (George Washington Üniversitesi) şöyle açıklıyor:
"Üretra ve mesanede de östrojen reseptörleri var. Östrojen eksikliği, kötü bakterilerin vajina ve üretrada çoğalmasına olanak tanıyor ve idrar yolu enfeksiyonları riskini artırıyor."
GSM, kadınların cinsel yaşamını da olumsuz etkiliyor. 3.000’den fazla menopoz sonrası kadın üzerinde yapılan bir çalışmada, kadınların dörtte birinin düzenli olarak ağrılı cinsel ilişkiye girdiği görüldü. Sheryl A. Kingsberg (Case Western Reserve Üniversitesi) şöyle belirtiyor:
"Kadınlar penetrasyonel cinsel ilişkiye alışkınsa, bu durum korkuya yol açabiliyor."
Ağrılı cinsel ilişki, pelvik taban kaslarının spazmına sebep olabilir ve vajinal kuruluk tedavi edilse bile kas gerginliği sorununu sürdürebilir.
58
GSM GÜNLÜK HAYATI NASIL ETKİLER?
GSM yalnızca cinsellikle ilgili değil. Kot pantolon giymek, bisiklete binmek veya tuvalet sonrası silme gibi günlük aktivitelerde rahatsızlık yaşanabilir. 2019 tarihli bir çalışmada kadınlar, şiddetli kaşıntı sebebiyle uyuyamadıklarını veya egzersiz derslerini bıraktıklarını belirtti. Bazı kadınlar, GSM’den dolayı yaşadıkları cinsel sorunları evliliklerindeki problemlere bağlıyor.
GSM’ye bağlı idrar yolu sorunları, genellikle yanlış teşhis edildiği için tedavi edilemez ve kadınlar tekrar tekrar enfeksiyon geçirir.
Kingsberg şöyle diyor:
"Aynı semptom, aynı neden olmayabilir."
Uzun süreli GSM, idrar akışını engelleyebilir ve ciddi enfeksiyon riskini artırabilir.
Streicher uyarıyor:
"Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları sepsise ilerleyebilir; GSM nadir de olsa ölüme yol açabilir."
68
GSM’DEN RAHATLAMA VE TEDAVİ
GSM hala yeterince teşhis edilmiyor, fakat tedavi seçenekleri mevcut.
Stephanie Faubion (Menopoz Derneği) belirtiyor:
"GSM’li kadınlar için güvenli ve etkili tedavilerimiz var. Tedaviyle çoğu kadın semptomlarının tamamen çözülmesini bekleyebilir."
78
REÇETESİZ ÇÖZÜMLER NELER?
- Vajinal nemlendiriciler
- Cinsel ilişki sırasında kayganlaştırıcılar
Nemlendiriciler, tıpkı yüz kremleri gibi her gün (veya ürün talimatına göre) kullanılmalı. Streicher, su bazlı ürünlerdeki bazı bileşenlerin vajinal hücrelerden nemi çekebileceğini söylüyor ve silikon bazlı veya ozmolalitesi düşük su bazlı ürünlerin tercih edilmesini öneriyor.
88
REÇETELİ ÇÖZÜMLER NELER?
- Lokal östrojen (krem, tablet, fitil, halka)
- DHEA hormon kremi
- Ospemifene (Osphena) oral tablet
Pelvik taban sorunları için;
- Pelvik taban fizyoterapisi
- Vajinal dilatör kullanımı
- Lazer ve radyofrekans tedavileri (iler teknoloji, etkisi sınırlı)
Uzmanlar, doktorunuz GSM hakkında bilgili değilse başka bir uzmana başvurmanın akıllıca olduğunu belirtiyor.