Ultra işlenmiş gıdalar hormon ve üreme sağlığını nasıl bozuyor? İşte sperm kalitesini düşüren gıdalar
18
Yeni araştırmalar, aşırı işlenmiş gıdaların erkek sağlığını üç temel yolla tehdit ettiğini ortaya çıkardı: kilo alımı, hormon dengesinin bozulması ve sperm kalitesinin düşmesi. Genç yaşta bile bu gıdaların vücut fonksiyonlarına zarar verdiği gözlemleniyor.
28
ARAŞTIRMANIN DETAYLARI
Danimarka’daki Kopenhag Üniversitesi’nde yürütülen çalışma, işlenmiş gıdaların kalori ve besin değerleri aynı olsa dahi vücut üzerinde farklı etkiler yaratıp yaratmadığını incelemek amacıyla gerçekleştirildi.
38
Moleküler biyolog Romain Barrès, “Sağlıklı genç erkeklerde bile aşırı işlenmiş gıdaların vücut fonksiyonlarını bu kadar çok etkilediğini görmek bizi şoke etti. Uzun vadeli etkiler endişe verici ve beslenme kılavuzlarının gözden geçirilmesini gerektiriyor” dedi.
48
DENEY DÜZENİ VE BULGULAR
Araştırmaya 20-35 yaş arası 43 erkek katıldı. Katılımcılar, üçer aylık dönemlerle iki farklı diyet uyguladı:
Yüksek UPF diyeti: Kalorilerin %77’si işlenmiş gıdalardan oluşuyordu.
Düşük UPF diyeti: Kalorilerin %66’sı işlenmemiş, doğal gıdalardan sağlanıyordu.
UPF (Ultra işlenmiş gıda) diyeti esnasında erkekler ortalama 1 kilogram ekstra yağ kütlesi kazandı ve vücutlarında ftalat kimyasalı cxMINP seviyeleri yükseldi. Bu madde hormonlarla etkileşime girerek sağlık üzerinde olumsuz etkiye neden oluyor.
58
Bunun yanında, testosteron seviyelerinde ve folikül uyarıcı hormonda düşüş gözlendi. Bu hormonlar, sperm üretimi ve erkek üreme sağlığı için kritik öneme sahip. Bilim insanları, UPF’lerin dünya genelinde yaygınlaşmasının sperm kalitesindeki düşüşle bağlantılı olabileceğini uzun süredir düşünüyor.
68
ARAŞTIRMACILARIN YORUMU
Makale yazarları, “UPF tüketimi hem kardiyometabolik hem de üreme sağlığını etkiliyor. Diyetler ayrıca kan ve seminal sıvıda kirleticilerin farklı şekilde birikmesine neden oluyor” diyor.
UPF’ler (Ultra İşlenmiş Gıdalar), sentetik bileşenleri ve endüstriyel işlenme biçimleriyle tanımlanıyor. Bu gıdaların tüketimi, düşük maliyet, uzun raf ömrü ve geliştirilmiş tat sağlasa da obezite, bazı kanser türleri ve bilişsel gerileme riskini artırıyor.
78
Kopenhag Üniversitesi’nden beslenme uzmanı Jessica Preston ise, “Sonuçlarımız, aşırı işlenmiş gıdaların sadece miktarından bağımsız olarak üreme ve metabolik sağlığa zarar verdiğini gösteriyor. Zararlı olmalarının sebebi, işlenmiş yapılarında yatıyor” dedi.
88
Araştırma küçük bir örneklemle yapılmış olsa da, erkeklerin ne kadar ultra işlenmiş gıda tükettiği ve sağlıklı alternatifleri nasıl tercih edebileceğimiz konusunda önemli bir uyarı niteliği taşıyor. Sağlıklı beslenme alışkanlıklarını yeniden gözden geçirmek, hem metabolik hem de üreme sağlığı için kritik bir adım olarak öne çıkıyor.
(Fast food, paketli atıştırmalıklar, hazır kek, cips, gazlı içecekler, endüstriyel işlenmiş et ve şekerli ürünler gibi ultra işlenmiş gıdalar sperm kalitesini olumsuz etkiliyor.)