İlber Ortaylı Ekol TV’de: Fatih Sultan Mehmet'i papa mı zehirledi?

Ekol TV’de ekranlara gelen ve Candaş Tolga Işık’ın sunduğu Az Önce Konuştum’un konuğu Prof. Dr. İlber Ortaylı oldu. İlber Ortaylı, Az Önce Konuştum’da merak edilen tarihi detayları aktarıyor.

"BATLAMYUS ATLASI'NIN YUNANCA NÜSHASINI EZBERLEMİŞ"

Prof. Dr. İlber Ortaylı, “İstanbul'u kafasına koymadan ne yapacak? İmparatorluğun ortasında, Karadeniz'deki geçit noktasında. Toplayıcı bir merkez. Artık toplayacak hali kalmamış ama 1204'ten sonra, yani 4. Haçlı Seferi şehri mahvetti. Buradan onu almadan olmaz. Yıldırım Bayezid de istedi olmadı. Ankara Cengi çıktı. Kim yaptı Anadolu Hisarı’nı? Yıldırım Bayezid. Boğazı, geliş, geçişi kontrol etmek için. İtalya hedefi fevkalade doğru. Çünkü hedef Avrupa. Akdeniz'in batısı. Tam Roma tarihi. Tesadüfen değil. Roma tarihini, Yunan tarihini iyi biliyor. Ve Akdeniz coğrafyasını çok iyi biliyor. İtalya'yı çok iyi biliyor. Yani ezberlemiş Batlamyus Atlası’nı. Ptolemaios dediğimiz Batlamyus atlasını ezberlemiş. Hem de Yunanca nüshasını” ifadeleriyle Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’un fethi üzerine çalışmalarını yorumladı.

TARİHİ ESERLER TOPKAPI SARAYI'NDAN ÇALINDI MI?

Fatih Sultan Mehmet’in kaftanının nefes alsın diye tedbir amaçlı yırtıldığını söyleyen İlber Ortaylı, “Şimdi de sen ne giysen Allah göstermesin bir şey olsa o kravatını çekip gömleğini yırtacağız. Ne yapacağız? Topkapı Sarayı'nda hiçbir şey çalınmaz. Çalınmış şeyler var. Hepsi bunların bu hurafedir. Hayır. İstanbul'un işgali sırasında İngilizler gidip almadılar. Şimdi heriflere laf atmayalım. Devir sırasında falan bir şeyler olmuş. Bilenler yahut biliyor geçinenler söylerdi. Ne kadar ne gitti var. Saraylarda hep hırsızlık olur ama o kadar facia bir şey değil. Bir de tabii bizim millet uydurur. İstanbul'da ne kadar yarı cahil lak lak varsa sahaflarda falan otururlar: ‘Oooo, Topkapı’dan da ne gidiyor?’ Biri kuka tesbih yapıyor: ‘Efendim saraydan kuka çuvalını çalmış.’ Yalan. Kukayı herif Amerika'dan getiriyor. Güney Amerika'da var. Onu gizlemek için böyle hikâyeyi uyduruyor” sözleriyle Topkapı Sarayı’ndan bazı eserlerin çalındığı iddialarını yorumladı.

“300 BİN ASKERİ NASIL BESLEYECEKSİN?”

Prof. Dr. İlber Ortaylı İstanbul’un fethinde 300 bin kişilik ordu olduğu iddiaları hakkında; “300 bin kişiyle şuraya bir gelin, iki orduyu koyun bakalım yan yana. Surların dışına çıkamayacaklar tabi cip mip yok. Geldiler oturdular. 3 gün sonra herkes koleradan, salgından gider. 300 bin kişi beslenir mi orada? Çok rica ederim. Ayvansaray'la Yedikule arasına 300 bin kişi dolduruyorsun. Bunları besleyeceksin. Bunları temizleyeceksin. Bizimkiler hamam çadırı bile götürür. Bu kadar asker defi hacet edecek her gün. Yiyip içip. Bugün bile oraya İSKİ'yi götürsen iş yapamaz yani o kadar. Bunlar hep fasaryadır, fantezyadır. 100 binin altında askerler, bir kere kesin. Bir kere Fatih'in devrinde Kapıkulu ordusu 12 bin kişi. Yani o sonradan sayısı arttı. Kapıkulu ordusu yani merkezi Yeniçeri ordusu 12 bin” diye konuştu.

“AKLINCA KENDİ MİLLİYETÇİLİĞİNİ İNŞA EDECEK”

İstanbul’un fethi sırasında gemilerin karadan yürütülmediği yönünde söylemler hakkında konuşan İlber Ortaylı, “Bence uçuk görüşlü bazı hocalar bu gibi demistifikasyonlar yapıyorlar. Bunlar kolay işler değil. Yani tarihte bir tabuyu, bir yanlışı, bir uydurmayı bile değiştirmek kolay değildir. Zahmet ister. Onun bir usulü vardır. Şimdi yerli yabancı, Türk'ü, Bizanslısı o devirde buranın adamları, Kritovuloslar, şunlar bunlar, bir sürü İtalyan, gelen giden, Angeliello'dan beri bu şehir üzerinde yazıyorlar. Langusiller falan, Trabzonlar. Hepsinin uylaştığı, anlaştığı bir konuda bu çıktı. Aklınca bence bir destruktif bir milliyetçilik yapıyor. Yani Türk milliyetçiliğini yıkayayım derken kendisininkini inşa edecek aklınca. Garip bir şey” dedi.

FATİH SULTAN MEHMET ZEHİRLENDİ Mİ?

Fatih Sultan Mehmet’in Papa tarafından zehirlendiği iddialarını yorumlayan İlber Ortaylı, “Papalık döneminde, İtalya'da zehir bir kere çok kıyak bir şey tarihte. Rönesans'ta zehir çok aktif olarak kullanılıyor. Roma'da olduğu gibi, daha bile fazla. Öyle numaralar var ki... Mesela 6. Alexander çok yaptı bunu. Sana aynı şarabı ikram ediyoruz iltifat olsun diye. Kadehler geliyor. İçine şarap aynı şekilde dolduruluyor, içiliyor. Ona hiçbir şey olmuyor. Buna oluyor. Bir başkasına da vermiş oluyor o kadehi. Ona da bir şey olmuyor. Buna niye oluyor? Elini öpüyordu ya papanın. İçer, buradan zehir sürülür. Oradan sürüldü dudağına. O sıvıyla geçti içeri o. Böyle teknikler var” sözleriyle Orta Çağ’da zehirlemenin yaygın olduğuna dikkat çekti.

“CEM SULTAN ŞİŞE ŞİŞE ÖLDÜ”

Ortaylı sözlerini, “Cem Sultan'ı Fransa Kralı rehin diye kendi alıp götürüyor. Giderken artık o Bayezid'le anlaşmış. Zehirlemiş onu, süreli bir zehir. Şişe şişe öldü bizim Cem Sultan. Bunlar oluyor. Şimdi bunu da buraya koyuyor ve orada o şey Maestro Jacobo var bir Musevi hekim ona geçiriyor. Dört elle saldırdılar. Böyle bir şey de olabilir. Fatih'in İtalya'ya gittiği de belli değil oradan. Buradan gidip, başka bir yerden biniyor. Karşıda gitti, Dil Ovası'nda oldu bu, Gebze Ovası'nda. Dil iskelesinden acaba karşıya geçip bir yere mi gidecekti? Yoksa denize mi açılacaklardı? Onun belgeleri yok. Fakat ölümün ardı çok feci oldu. Devletler birbirine girdi” ifadeleriyle sürdürdü.