11. Yargı Paketi TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi!

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Adalet Komisyonunda, kamuoyunda 11. Yargı Paketi olarak bilinen Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi kabul edildi. Teklif; ceza infazdan avukatlık disiplin süreçlerine, icra hukukundan siber suçlarla mücadeleye ve internet ortamındaki yayınların düzenlenmesine kadar pek çok alanda önemli değişiklikleri beraberinde getiriyor.

Bu kapsamlı düzenleme ile hukuki süreçlerin etkinleştirilmesi, görev uyuşmazlıklarının önüne geçilmesi ve özellikle güncel teknolojik suçlarla mücadelede yeni yetkiler ve mekanizmalar oluşturulması hedefleniyor.

CEZA İNFAZINDA KAPSAM GENİŞLİYOR: 3 YIL ERKEN TAHLİYE

Kabul edilen teklifle, kamuoyunda "Kovid-19 düzenlemesi" olarak bilinen, kapalı cezaevinden açık cezaevine ve oradan denetimli serbestliğe daha erken ayrılmayı öngören düzenlemenin kapsamı genişletiliyor.

• Terör ve örgütlü suçlar, alt soy ve üst soya, kardeşe, eşe, boşanılan eşe, kadına, çocuklara, beden veya ruh bakımından kendisini savunmayacak kişiye yönelik kasten öldürme, cinsel saldırı ile çocuğun cinsel istismarı suçları hariç olmak üzere, 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenmiş suçlardan hükümlü olanlar bu düzenlemeden faydalanacak.
• Kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerden, toplam hapis cezası 10 yıldan az ise 1 ayını, 10 yıl ve daha fazla ise 3 ayını bu kurumlarda geçirip, ilgili mevzuat uyarınca açık ceza infaz kurumlarına ayrılmasına 3 yıl veya daha az süre kalanlar, bu şartların oluştuğu tarih itibarıyla açık ceza infaz kurumlarına ayrılabilecek.
• Bu hükümlüler ile 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenmiş suçlar nedeniyle açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlüler, talepleri halinde en az 3 ay açık ceza infaz kurumunda kalmış olmak şartıyla, denetimli serbestlik tedbiri altında infaz uygulamasından 3 yıl erken yararlandırılacak.

İNTERNET YAYINLARINA VE BİLİŞİM SUÇLARINA KAPSAMLI NEŞTER

Kanun Teklifi, bilişim suçlarıyla elde edilen menfaatlere el konulması ve internet yayınları nedeniyle kişilik hakları ihlallerine karşı etkin mücadele için yeni hükümler getiriyor.

• Bilişim Suçlarında Hesap Askıya Alma ve El Koyma: Nitelikli hırsızlık, nitelikli dolandırıcılık ile banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçlarının işlendiği hususunda makul şüphe bulunması halinde; banka, ödeme hizmeti sağlayıcısı veya kripto varlık hizmet sağlayıcısı nezdindeki hesaplar, ilgili kurum tarafından 48 saate kadar askıya alınabilecek.
• Askıya alma işlemi derhal cumhuriyet başsavcılığına bildirilecek. Hakim kararı olmaksızın yapılan el koyma işlemleri 24 saat içinde hakimin onayına sunulacak ve hakim kararını el koymadan itibaren 48 saat içinde açıklayacak. Suçla elde edilen menfaatin mağdura ait olduğu anlaşılırsa iade edilecek.
• Kişilik Hakkı İhlallerine Hızlı Erişim Engeli: Yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia edenler, içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi amacıyla sulh ceza hakimliğine başvurabilecek. İhlalin ilk bakışta anlaşılabildiği hallerde hakim, 24 saat içinde karar verecek.
• Hakim kararı, Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecek ve en geç 4 saat içinde yerine getirilecek. Kararın gereğini yerine getirmeyen sorumlulara 1000 günden 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek.
• Bant Genişliği Daraltma Yetkisi: Türkiye'den günlük erişimi 10 milyondan fazla yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı tarafından içeriğin çıkarılması kararının gereğinin yerine getirilmemesi durumunda, 24 saat sonra yüzde 50 oranında, 30 gün içinde hala yerine getirilmezse yüzde 90'a kadar bant genişliği daraltılması için Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilecek.

YARGILAMA VE CEZA HUKUKUNDA TEMEL DEĞİŞİKLİKLER

Türk Ceza Kanunu (TCK) ile Ceza Muhakemesi Kanunu'nda (CMK) yapılan düzenlemelerle yargılama süreçleri ve suç tanım/cezalarında önemli düzenlemelere gidiliyor.

• Dolandırıcılıkta Görev Uyuşmazlığına Son: TCK'de düzenlenen "dolandırıcılık" suçunun yargılaması asliye ceza mahkemelerinde yapılacak.
• Kısmi Akıl Hastalarına Güvenlik Tedbiri: Cezai sorumluluğu kabul edilen kısmi akıl hastaları hakkında, verilen cezanın infazının yanı sıra ayrıca akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirine hükmolunacak.
• Sosyal Medya Hakaretine Ön Ödeme: Mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenen "hakaret" suçu (kamu görevlisine karşı işlenenler hariç) "ön ödeme" hükmü kapsamına alınıyor.
• Taksirle Yaralama Cezaları Artırıldı: Taksirle yaralamaya ilişkin hapis cezalarının alt ve üst sınırları yükseltildi. Örneğin, basit yaralamada alt sınır 3 aydan 4 aya, üst sınır 1 yıldan 2 yıla çıkarıldı.
• Motorlu Taşıt Güveni Kötüye Kullanmanın Nitelikli Hali: "Güveni kötüye kullanma" suçunun konusunun motorlu kara, deniz veya hava taşıtı olması "nitelikli hal" kabul edilerek verilecek ceza bir kat artırılacak ve bu durum uzlaştırma kapsamı dışında tutulacak.
• Kurusıkı Silahlar Suç Kapsamında: Kamuoyunda "kurusıkı" olarak tabir edilen ses ve gaz fişeği atabilen silahlar, "Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması" suçu kapsamına alınarak cezaları artırılıyor.
• Örgüt Kurma Cezaları Yükseltildi: "Suç işlemek amacıyla örgüt kurma" ve yönetme suçlarının alt ve üst sınırları 4 yıldan 5 yıla, 8 yıldan 10 yıla çıkarılıyor. Çocukların araç olarak kullanılması halinde örgüt yöneticilerine verilecek ceza yarısından bir katına kadar artırılacak.
• Ulaşım Araçlarının Hareketini Engellemek de Suç: Ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulmasının yanı sıra artık ulaşım araçlarının hareketinin engellenmesi de cezaya tabi olacak ve bu suçlara ilişkin cezalar artırılacak.

AVUKATLIK MESLEK KANUNU YENİDEN DÜZENLENDİ

Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda Avukatlık Kanunu'nda avukatlara verilecek disiplin cezaları yeniden düzenleniyor.

• Disiplin Cezaları: Uygulanacak disiplin cezaları; "uyarma", "kınama", "para cezası", "işten çıkarma" ve "meslekten çıkarma" olarak belirleniyor.
• Tekerrür Hükümleri: Disiplin cezası kesinleşen avukatın 5 yıl içinde yeni bir disiplin fiili işlemesi halinde, öngörülen cezanın bir derece ağırı uygulanacak. Bir defa işten çıkarma cezası alan avukat, 5 yıl içinde en az kınama cezasını gerektiren bir fiil işlerse meslekten çıkarılacak.
• Sicil Silme İmkânı: Meslekten çıkarma cezası hariç, disiplin cezası verilen avukatlar, cezanın uygulanmasından itibaren 5 yıl geçtikten sonra sicillerinin silinmesini isteyebilecek.

İCRA VE İFLAS HUKUKUNDA ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER

İcra ve İflas Kanunu'nda yapılan değişiklikle, kötü niyetli ihalenin feshini talep etme ve aciz/iflas durumundan önceki tasarruflara ilişkin düzenlemeler yapılıyor.

• İhalenin Feshi Talebinde Teminat Şartı: Nispi harç ve teminat yatırma yükümlülüğünü yerine getirmeyenlerin, ihalenin feshini talep etmesi halinde mahkemece ihalenin feshi talebi dosya üzerinden ve kesin olarak reddedilecek. Eksik yatırma durumunda ise mahkeme, iki haftalık kesin süre içinde tamamlanmasını isteyecek, aksi halde talep reddedilecek.
• İptale Tabi Bağışlamalar: Geçici veya kesin aciz belgesinin ya da iflasın açıldığı tarihten önceki 1 yıl içinde yapılan bütün bağışlamaların ve ivazsız tasarrufların iptale tabi olduğu hüküm altına alınıyor. Alt soy, üst soy, üçüncü derece dahil kan ve kayın hısımları, eş ve evlatlık arasında yapılan tasarruflar, gerçek değere uygun olarak ivazlı olduğu ispatlanmadıkça bağışlama sayılacak.

ESNAF TARİFELERİNDE UZLAŞMA KOMİSYONU KURULUYOR

Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu'nda yapılan değişiklikle, esnaf ve sanatkarlarca üretilen mal ve hizmetlerin fiyat tarifelerine ilişkin yeni bir mekanizma kuruluyor.

• Tarifelerde 30 Günlük Onay Süresi: Hazırlanan fiyat tarifeleri, bağlı olunan Birlik yönetim kurulu tarafından 30 gün içinde onaylanacak veya reddedilecek.
• Uzlaşma Komisyonu: Belediye veya mülki amirin itiraz ettiği ya da Ticaret Bakanlığının olumsuz görüş bildirdiği fiyat tarifeleri için bir Uzlaşma Komisyonu kurulacak. Komisyon, mevcut maliyetler, ortalama kar marjları ve Orta Vadeli Programdaki enflasyon hedeflerini dikkate alarak nihai kararı verecek.

GSS PRİM AFFI VE ABONELİK KAYITLARINDA BİYOMETRİK VERİ DÖNEMİ

Teklif, Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçlarına af getirirken, elektronik haberleşme alanında da güvenlik odaklı düzenlemeler içeriyor.

• GSS Prim Affı: 1 Ocak 2016 tarihinden önceye ait olup ödenmemiş genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Daha önce ödenen primler ise iade ve mahsup edilmeyecek.
• Mobil Aboneliklerde Biyometrik Veri: Elektronik Haberleşme Kanunu'nda yapılan değişiklikle, işletmeci, abonelik kaydı için kişinin kimliğini, kimlik belgesi ve yüz veya parmak izi özetine ilişkin biyometrik veriler ya da kimliği doğrulayıcı şifre vasıtasıyla teyit etmek zorunda kalacak.
• Hattın Bağlantısının Kesilmesi: Nitelikli hırsızlık, dolandırıcılık, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçlarında kullanıldığı tespit edilen mobil haberleşme hattının bağlantısı, hakim kararı veya savcının yazılı emri üzerine mobil haberleşme hizmeti sunan işletmeci tarafından kesilecek.