Türkiye'nin enflasyon hedefinde Ekim ayı kritik: Başaran’dan dikkat çeken bölgesel asgari ücret uyarısı

Ekol TV ekranlarında yayınlanan Aziz Akova ve Mert Başaran ile Paranın Yönü'nde Bu Hafta programında, kira artışları, gayrimenkul satışları, borsa, döviz, altın gibi ekonomik konuların yanı sıra Türkiye'nin gündemine oturan THODEX dolandırıcılığı masaya yatırıldı.

THODEX KURUCUSUNUN ÖLÜMÜ

Kısa yoldan zengin olma hayalinin büyük riskler barındırdığını belirten Akova, THODEX krucusunun cezaevinde intihar ettiğini hatırlatarak yeni yatırım araçlarının bazı sıkıntılara yol açtığını gördüklerini ifade etti. Akova dolandırıcılığın boyutlarına dair çarpıcı rakamları paylaştı. Akova "MASAK'a göre 356 milyon dolarlık ancak piyasada iddialara göre de 2 milyar dolarlık bir dolandırıcılık söz konusu sadece THODEX'te" dedi. Başaran ise 2 milyar dolarlık bu rakamın büyüklüğüne dikkat çekerek, "Allah herkese sabır versin. Bütün kayıpları olan herkese. Zor yani. Çok var yani. Çok üzüntülü şeyler oluyor" ifadelerini kullandı.

DOLANDIRICILIĞIN BOYUTLARI

THODEX dolandırıcılığının detaylarına inen Aziz Akova, dolar bazında kullanıcı kaybının 356.2 milyon lira olduğunu belirterek, "Dolaylı güven kaybı da oluşmuş. 500 milyon toplam kayıpsa 2,5 millere kadar uzandığı görülüyor ki o tarihte 2021'de " dedi. Akova, THODEX operasyonunun yapıldığı 2021 Nisan ayında doların 8 TL olduğunu hatırlatarak, doların şu an 40 TL olmasının enflasyonun acı tablosunu gösterdiğini söyledi.

"ENFLASYON OLAN YERDE HER ŞEY KAZANDI"

Mert Başaran, Aziz Akova'nın "O zaman dolar alan şu an yine kazanmadı değil mi?" sorusuna sert çıkarak, doların 5’e katladığını, altının 10’a, gümüşün 15’e katladığını ve enflasyon olan yerde her şeyin kazandırdığını belirtti. Başaran, "Para kazanmak o yüzden enflasyon çok tehlikeli bir şey. Hesabını kitabını karıştırıyor herkes." yorumuyla, yüksek enflasyonun rakamlar arasındaki bağı kopardığını dile getirdi.

TÜRKİYE'DEKİ KRİPTO SKANDALLARININ DÜNYADAKİ YERİ

Aziz Akova, dünyanın en büyük kripto skandallarını sıralayarak, boyut olarak Amerika'nın başı çektiğini, sonrasında Japonya, Türkiye ve Kanada'nın geldiğini aktardı. Akova, Başaran’a kriptoya ve yatırım araçlarına karşı tüketicilerin nasıl bir tavır alması gerektiğini sordu.

YATIRIMCILARA VE ÜNLÜ İSİMLERE UYARILAR

Başaran, yatırım ve reklam konusunda çok dikkatli olduğunu ve ciddi kazanç sağlayacak tekliflere rağmen riskli şirketlerden reklam almadığını vurguladı: "Çünkü korkuyorum. Niye korkuyorum? İşte yarın öbür gün diyorum bir kötü niyet olur... Senin suçun olmaz. Vebale girersin. Artı başına iş açabilirsin. Çok tehlikeli."

OYUNCULARIN SORUMLULUĞU VAR MI?

Akova'nın, THODEX reklamlarında oynayan ünlü isimlerin sorumluluğu olup olmadığı sorusu üzerine Başaran, Çiftlik Bank ve konut projelerinde de benzer durumların yaşandığını belirterek, vebal ve risk olduğunu söyledi.

Başaran, yatırımcılara ise şu tavsiyelerde bulundu:

"Yatırım yaparken de mümkün olduğu kadar. Hani büyük bilinen şirketleri en azından arkasındaki finans zincirini biraz inceleyerek bilinen şirketleri tercih etmek lazım. Ve kriptolarda mümkün olduğu kadar büyük kriptoları. Yani hacmi yüksek bilinen işte bitcoin falan tarzı şeyleri tercih etmek lazım."

Başaran, son olarak riskli yatırımlara girmeden önce Vehbi Koç'un sözünü hatırlatarak, "Bu işte ne kaybederim? Ben 50 lira koyarım. 50 lira kaybedersem de bana koymaz. Ama 500 bin lira kaybedersem bunalıma girerim diyeceksen girmeyeceksin." uyarısında bulundu.

GÖZLER EKİM AYI ENFLASYON RAKAMLARINDA

Ekim ayı enflasyon rakamlarına dair beklentilerin değerlendirildiği yayında Akova, İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) açıkladığı İstanbul enflasyonu rakamlarına değindi. Akova "Ağustos ayı rakamları 2.04'tü. Enflasyon rakamı açıklanmıştı. Eylül'de 3,23 oldu. Ekim ayının tahmini ise 2,8. Yüzdelik olarak ise %33,2. Yani 2,8 beklenti bu yönde" şeklinde konuştu.

BEKLENTİ VE PİYASA İLİŞKİSİ

Ekonomist-Yazar Mert Başaran, enflasyon beklentisinin önemine vurgu yaparak, piyasalar üzerindeki etkisini şu sözlerle değerlendirdi:

"Bakalım beklentiler ne olacak? Eğer 2,8'in altında olursa bu piyasalar için olumlu olur. Özellikle borsa için olumlu olur. Ama yüksek olursa 3 veya 2.90 hatta daha bir yüksek gelirse tabi ciddi şekilde programda sıkıntı var algısı oluşabilir. O yüzden Salı günü önemli."

"İSTANBUL'UN ENFLASYONU DA FARKLI"

Başaran, kişisel olarak rakam belirtmekten kaçındığını ifade ederek, "İnşallah düşer de şu faizler düşer. Ekonomi rahatlar. Tek temennimiz o." diye konuştu. Piyasada yaşanan zorluklara dikkat çekerek, 23 yıldır bu piyasada olan birinin dahi son bir yılda yaşamadığı kadar zor bir dönemden geçildiğini belirtti. İstanbul'daki yüksek enflasyon rakamları üzerine Mert Başaran, "Bak İstanbul'un enflasyonu da farklı her şey taşı toprağı altın, enflasyonu da altın. Ciddi sıkıntı. İstanbul'da her şey daha pahalı." yorumunu yaptı. Başaran, daha önce gündeme getirdiği bölgesel asgari ücret konusuna gelen tepkileri değerlendirerek, bu konuda ısrarcı olduğunu belirtti ve şunları söyledi;

"Aslında olması gereken de bu yani... İstanbul'daki araba fiyatıyla, İstanbul'daki ekmek fiyatıyla, İstanbul'daki otopark fiyatıyla, Avrupa'daki bir mi? Anadolu'daki bir mi yani? Tabii ki farklı olmalı yani. Ama bunu bile itiraz ediyoruz. Her şeye itiraz eden bir şeyimiz var. Ama yani bence olmalı bir gün. Olursa daha rahatlar insanlar."

DÜNYA EKONOMİSİNDE 'NAKDİN KRALLIĞI' TARTIŞMASI

Programın ilerleyen dakikalarında dünya ekonomisinin önemli gündem maddelerinden biri olan "nakdin kral olduğu" döneme girildiği tartışması ele alındı. Aziz Akova, dünyaca ünlü yatırımcı Warren Buffett'ın geçtiğimiz yıl hisselerini satıp nakde dönmesiyle başlayan süreci hatırlatarak, Başaran'dan yorum istedi. Mert Başaran, Buffett'ın satış yapmasının ardından piyasanın ciddi şekilde yükseldiğini belirterek, "Yani orada da böyle bir benim gördüğüm kadarıyla bir hata da yaptı gibi" yorumunu yaptı. Akova ise Buffett'ın şirketindeki nakit paranın birçok ülkenin Merkez Bankası'nın parasından daha fazla olduğuna dikkat çekerek, bu öngörünün doğru olup olmadığını sordu.

"NAKİT BİRİKTİRMEK AMERİKA İÇİN BİLE KORKUNÇ"

Başaran, bu durumun ancak büyük bir kriz çıkarsa doğrulanacağını belirterek, nakit biriktirmenin Amerika için bile korkunç bir para olduğunu söyledi. Başaran, Buffett örneğinin, kapitalist sistemin ne kadar problemli hale geldiğini gösteren önemli bir gösterge olduğunu vurguladı:

"Adam hiçbir şey öğretmiyor. Yaşlı amcamız sadece tasarruflu yaşamış. Hep de yatırım yapmış ama hiçbir şey öğretmiyor... Ama öyle bir parası var ki. Acayip bir para ve bu Amerika için bile korkunç bir para."

Başaran, ABD'de 47 milyon insanın açlık sınırının altında yaşadığını ve yemek fişi (voucher) ile geçindiğini, bunun eski Başkan Barack Obama tarafından da dile getirildiğini aktardı. Akova da, Paris'teki evsiz sayısının fazlalığına dikkat çekerek, bu durumun sistemdeki çürümüşlüğü ve kapitalist sistemin artık sonuna yaklaşıldığını gösterdiğini belirtti.