Başaran'dan kritik uyarı: Altındaki artış konut fiyatlarını etkileyecek

Ekol TV Haber Müdürü Aziz Akova ve Ekonomist – Yazar Mert Başaran, Ekol TV’de yayınlanan "Paranın Yönü" programında ABD-Çin ticaret geriliminden kripto para piyasalarına, Türkiye'nin 2026 yılı vergi gündeminden konut piyasasındaki kritik gelişmelere kadar ekonomi gündeminin nabzını tuttu.

ABD-ÇİN TİCARET SAVAŞLARI YENİDEN ALEVLENDİ

Ekol TV Haber Müdürü Aziz Akova konuşmasına, ABD ile Çin arasındaki gerilimin yeniden tırmandığına dikkat çekerek başladı. Çin’in nadir element ihracatına kısıtlama getirmesiyle duruldu sanılan tarife savaşlarının yeniden alevlendiğini belirten Akova, ABD Başkanı Trump’ın buna yanıt olarak, 1 Kasım'dan itibaren Çin mallarına mevcut tarifenin üstüne yüzde 100 ek gümrük vergisi uygulanacağı tehdidinde bulunduğunu aktardı. Ekonomist – Yazar Mert Başaran ise bu restleşmeyi "Daha önce görmüştük sonra geri vites yapmıştı" sözleriyle değerlendirerek, kararın uygulanabilirliğine şüpheyle yaklaştı. Başaran, şunları kaydetti:

"Ben yine bunun öyle kolay olduğunu düşünmüyorum. Bir de hangi ürünler? Bunun içinden mutlaka bir sürü ürün çıkarılacaktır. Çünkü eğer chipmip vesaire ürünlerle bunu yaparsa Amerikan ekonomisi enflasyonu acayip tetikler. Amerika'da çok ciddi bir sıkıntı yaratır bu. Bu öyle kolay değil. Trump bunu yapacağım ama diyor ama Trump tabii şey hani böyle biraz duygusal davranıyor. Bu pratikte çok kolay değil. Bakalım hangi ürünleri yapacaklar?"

BORSADA SPEKÜLASYON İDDİASI

Akova’nın, Başaran’ın daha önceki "sahte kabadayılık" tespitini hatırlatması üzerine Başaran, yaşananların borsalarda spekülasyon için yapılıyor olabileceğini, geçmişte de benzer bir restleşmede Nasdaq'ın 15 bine düşürüldüğünü ve sonrasında geri adım atıldığını dile getirdi.

ALTCOIN UYARISI: HİÇBİR ZAMAN ALTCOİN TAVSİYE ETMEDİM

Programda, kripto para piyasalarındaki son sert düşüşler de ele alındı. Başaran, yaşanan düşüşler sonucu yurt dışında ölümlerin dahi çıktığını belirterek, "Bir sürü insan mahvoldu... Sıfırladı paralarını bazı insanlar. O yüzden hiçbir zaman altcoin ben konuşmuyorum dikkat edersen. Altcoinlerle yapmıyorum. Altcoin kendim de tavsiye etmedim hiç bugüne kadar. Onların reklamlarını da almadım etmedim. girmiyorum" dedi.

2026 VERGİ VE HARÇ ZAMMI ANALİZİ

Programda, Türkiye ekonomisine ilişkin en güncel konulardan biri olan 2026 yılı vergi ve harç oranlarındaki artış beklentileri masaya yatırıldı. Aziz Akova, emlak vergisi, tapu harçları, değerli konut vergisi ve idari harçlar gibi kalemlerde artış beklendiğini, A sınıfı ehliyetten pasaport harcına kadar birçok farklı kaleme zam geleceğini ifade etti. Akova, yurt dışı çıkış harcının 750 TL’den Bin TL’ye yeni çıkmışken şimdi bin 230 TL'ye yükselecek olmasının haklı tepkilere neden olduğunu söyledi.

Ekonomist – Yazar Mert Başaran, bu artışları değerlendirirken, artış oranının yüzde 23 olmasının kendisini şaşırttığını ifade etti. Başaran "Geçen sene yüzde 40 falan geçen sene yapmışlardı. Bu sene yüzde 23. İlginç. Belki yıl içerisine dağıtacak. En azından bir tepki olduğu için biraz daha böyle olmuş" dedi.

"GELECEK SENE ENFLASYON YÜZDE 23 BEKLENİYOR"

Aziz Akova’nın "Daha az tutulsa ne olur? Neden bu kadar vatandaşın üstüne yük bindiriliyor?" sorusuna Başaran, "Tabii ki para yok. Para lazım. Gelir gider dengesi için" cevabını vererek, harcamaların yapılabilmesi için gelirlere ihtiyaç duyulduğunu ve toplanan paraların bu harcamalara gittiğini dile getirdi. Vergilerin enflasyonla ilişkisi hakkındaki soruya yanıt veren Başaran, "Tabii ilişkili. Yüzde 23 olacak diye enflasyon planlandığı için yüzde 23 yapmışlar burada. Bu mesele aslında gerçekten geçmiş yıla göre bir olumlu. Çünkü geçmiş yıllarda yüzde 45-50 yapılıyordu... Ama burada yüzde 23 yapılması şunu gösteriyor. Bir dahaki sene biz enflasyonu yüzde 23 bekliyoruz. Bu görece olarak iyi bir şey" şeklinde konuştu.

Son olarak trafik cezalarındaki artışı değerlendiren Mert Başaran, kırmızı ışık cezası ve alkol cezası gibi caydırıcı olması gereken cezalara destek verdiğini, artışın hem caydırıcılık hem de gelir ihtiyacını karşıladığını söyledi. Ancak yurt dışı çıkış harcı gibi kalemlerde çok fazla artış olmamasının daha iyi olacağını da sözlerine ekledi.

"LÜKS TÜKETİM ÜRÜNLERİNE VERGİ GETİRİLMESİNİ DESTEKLİYORUM"

Türkiye'de gelirlerin düşük beyan edilmesi ve vergi yükünün genelde maaşlı kesimin üzerinde kalmasına değinen Başaran, bu tespitte doğruluk payı olduğunu ve birçok yerde fatura kesilmediğini belirtti. Aziz Jetlere vergi getirilmesi konusunda da görüşlerini paylaşan Başaran, lüks tüketim ürünlerine vergi getirilmesini desteklediğini ifade ederek, şunları kaydetti:

"Jetlere gelsin, yatlara gelsin, pırlantalara gelsin, lüks şeylere gelsin. Lüks olan her şeye gelebilir bence. Ama o paralar da alınıp gerçekten fakir fukaraya gitmeli... Mesela ben elimde sihirli değnek olsa, bu tip lüks şeylerin hepsine acayip vergi koyarım. Tamam. Onlarla da giderim. Ucuz ucuz evler yaparım. Fakir fukarayı oturtmaya çalıştırırım. İhtiyaç sahiplerini oturtmaya çalışırım. Hani Robin Hood'luk yapmaya çalışırım gücüm olsa. Devletlerin de görevi zaten bu. Sosyal devlet dediğimiz şey de bu zaten."

VERGİ REKORTMENLERİ

Akova’nın Sivas'taki Yunan futbolcunun vergi rekortmenliğinde ikinci olması ve Bolu'daki bir YouTuber'ın ilk sıralara girmesi örneklerini vermesi üzerine Mert Başaran, bunun, daha çok kazanması beklenen diğer kesimlerin vergi kaçırdığına dair bir işaret olduğunu belirtti. Başaran, "Burada işte ne anlatıyor? Şair ne anlatıyor? Yani bir YouTuber'daki veya bir futbolcu en çok parayı kazanıyorsa orada diğer insanlar bu kadar kazanmıyor. Demek ki birileri, daha çok kazanan birileri bunu kaçırıyor. Demek ki burada böyle bir açık var" şeklinde konuştu. Başaran, YouTuberlar ve sosyal medya yayıncılarının elden para alamadığı için kayda girmek zorunda olduğunu, bu nedenle Maliye Bakanlığı'nın bu alana yoğunlaştığını söyledi. Ayrıca, hem kira gelirlerinde hem de diğer gelirlerde geriye dönük ciddi bir çalışma olduğunu ve herkesin iyi bir mali müşavir ile çalışması gerektiği uyarısında bulundu.

KİRA STOPAJI HABERLERİNE YALANLAMA VE KİRA ENFLASYONU

Programda, bir süre önce gündeme gelen kira gelirlerine yüzde 20 stopaj uygulanacağı haberlerine yalanlama geldiği hatırlatıldı. Mert Başaran, yalanlamanın hemen gelmesinin nedeninin, konutun yatırım aracı olmaktan çıkarılması fikrine yönelik bir tepki olabileceğini belirtti. Başaran, konutun yatırım aracı olmaktan çıkmasının dünya çapında bir kararla olması gerektiğini, aksi takdirde Türk parasının yurt dışına konut yatırımı olarak kaçacağını söyledi. Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın "Kira enflasyonu öngörülenden yüksek seyrediyor" açıklamasını değerlendiren Mert Başaran, yüksek seyrin nedenini net bir şekilde açıkladı.

Başaran, "Orada da yine aynı şekilde konut talebi çok fazla. Hala konut talebi korkunç. Çünkü çok fazla genç nüfus var, çok fazla boşanan, ayrılan, yalnız kalan... Sirkülasyon çok. Tek yaşayan, tek yaşamak isteyen... Parası olup da trafikten dolayı bunalıp iki ev tutan var. Yani artık İstanbul iki üç tane ayrı şehre dönmüş durumda... Tüm bunların dolayısıyla ciddi bir talep var" şeklinde konuştu. Başaran, talebin yüksekliğine karşın arzın azaldığını, büyük inşaat şirketlerinin reklamlarının bile artık görülmediğini belirterek, 40-50 yıllık, asansörsüz eski bir evin bile 7,5 milyon liradan 9,5-10 milyon liraya çıktığı örneğini verdi.

ALTIN FİYATLARINDAKİ ARTIŞ KONUT PİYASASINI TETİKLEYECEK

Ekonomist – Yazar Mert Başaran, önemli bir uyarıda bulunarak, altındaki uzun vadeli artışın konut piyasasına geçişkenlik yapacağını söyledi:

"Altının uzun vadedeki bu artışının konut fiyatlarına Türkiye'de çok enteresan geçişkenlik yaparak artış riski var. Önemli bir uyarı. Altındaki bu artış orta ve uzun vadede altın durduğu yerde ve geri çekilmeye başladığında, altın artık gitmiyor dendiği noktada... Konut fiyatlarına ciddi etki yapacak."

Başaran, "Adamın 1 milyonluk altını 2 milyon oldu ne yapacak? Ben bir şey almaya başladım diyecekler ve orada ciddi şekilde konut piyasasına, aynı zamanda arsa piyasasına... Fiyatlarda bir artış olabilir," sözleriyle Türk yatırımcısının altın kârını gayrimenkule yönlendirme eğilimine dikkat çekti.

Akova, aidatların kiraları geçmesi konusunun sıkça gündeme geldiğini ve bununla alakalı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun değişeceğine dair beklentiler olduğunu belirtti. Akova, İstanbul'da 117 bin kişinin aidatlar yüzünden ev değiştirmek zorunda kaldığını belirtti. Mert Başaran da aidat konusunun herkesin çok ciddi sıkıntı duyduğu bir problem olduğunu vurgulayarak, özellikle sitelerde bazı yönetimlerin "inanılmaz fahiş fiyatlar" belirlediğini söyledi. Başaran, fahiş aidatlar nedeniyle konut tercihlerinin dahi değiştiğine dikkat çekerek şunları kaydetti:

"Aidat konusu herkesin çok ciddi sıkıntı duyduğu bir şey. Çünkü sitelerde, özellikle sitelerde bazı yönetimler, bazıları art niyetli, bazıları hiç bilmezlikten olabilir. İnanılmaz fahiş fiyatlar. Hatta bir yatırımcı şunu yapıyor mesela ben site tarzı yerde almayayım normal yerde alayım çünkü en azından fiyatı ben kontrol ederim. Burada aidat fiyatına göre ben mahvoluyorum diyenler var."

Ankara’da kritik görüşme: Türkiye ile Suriye arasında güvenlik iş birliği toplantısı

AİDAT ARTIŞI KİRACILARI DOĞRUDAN ETKİLİYOR

Akova’nın site aidatlarının fiyat aralığının belli olmamasından ve mecburen ödeme yapmaktan yakınması üzerine Mert Başaran, aidat artışının kiracılar üzerindeki etkisine odaklandı:

"Onu bilmiyorsun. Bir de şöyle bir şey var. Senin kiranı da etkiliyor. Yani bugün sen aidatı bir anda çok arttırırlarsa o evden çıkmak zorunda kalacaksın. Ya da kirayı düşürmek zorunda kalacaksın. Dolayısıyla bu aidat meselesi de diş sıkıntı ama devletimiz buraya da el atacak gibi gözüküyor."

YASAL DÜZENLEME BEKLENTİSİ

Akova, site yönetimlerinin yetkilendirileceği ve aidat zamlarına sınır getirileceği yönündeki beklentiyi dile getirerek, bu düzenlemenin takip edilmesi halinde fayda sağlayacağını söyledi. Akova, "Çünkü aidat İstanbul için, büyükşehirler için tam anlamıyla bir kanayan yara. Kiraları geçiyor, çok ciddi" ifadelerini kullandı. Mert Başaran ise yüksek aidat artışlarının, ev sahiplerinin evlerine düzgün kiracı bulamamasına da yol açtığını belirterek, aidatların konut piyasasının önemli bir sorunu olduğunu bir kez daha teyit etti.

TOPRAKTA KAZANMANIN İKİ KURALI: NADİR ÜRÜN VE BEKLEMEK

Başaran, toprak yatırımında en önemli iki faktörün, "nadir çıkan ürün"ü almak ve "bekleyebilenler" arasında olmak olduğunu vurguladı. Başaran, yatırımcının büyük kazanç sağlaması için toplu çıkan, kolay bulunabilen yerlerden uzak durması gerektiğini şu sözlerle anlattı:

"Toprakta şunu gördüm ben. En çok para kazananlar, tamam, nadir olan ürünü alanlar. Yani nadir çıkan ürün. Nadir çıkan ürün nedir? Bir de bekleyebilenler. Bekleyeceksin ve nadir çıkan ürünü al. Nadir nedir? Mesela bir yer geliyor, hep onu söylerim. Orada yan yana 30 tane yer var. Kardeşini oraya alıyorsun, öbürünü alıyorsun. O benim için iyi yatırım değildir. Niye? 100 tane yer var orada. Fiyatın artışı öyle kolay olmaz. Küçük küçük bir sürü yer var."

Başaran, bir mülkün değerini artıran asıl unsurun nadirlik olduğunu ifade ederek, "Ama senin aldığın yerde nadir çıkıyorsa, ondan aldıktan sonra bir daha o fiyata yer bulamıyorsan... O çok değerli mülktür" dedi.

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ÖRNEĞİ VE BÜTÇE KIYASLAMASI

Başaran, kendi yatırım stratejisine ilişkin somut bir örnek vererek Balıkesir-Kepsut'ta kurulan Organize Sanayi Bölgesi'nin (OSB) yakınındaki nadir bir yeri bulduğunu anlattı. Yatırımcıların bütçe tercihlerine de değinen Başaran, 2 milyon TL gibi bir rakamın araba almak yerine nadir bir toprak yatırımına yönlendirilmesi gerektiğini savundu. Başaran, "Ama hani mesela 2 milyon atacak bir adam, yani bir araba alacak adam, onun yerine öyle bir yer alsa altına köşe... Altında kar elde eden mesela bir kişi. Veyahut da ne bileyim ya araba alacak. Araba alacağına diyorum ya 3 milyonluk araba yerine 2 buçuk... Kanayan yaran bu. Biliyorum. Haklısın. O araba yapacağına göre dün baktım uzun bir süre sonra 200 bin lira artmış iki senede. O kadar artar işte. Ama bu nadir. Bundan bir tane daha yok" şeklinde konuştu.

EMLAKÇI TAKTİĞİ: YAN YANA İKİNCİSİ ÇIKMAYAN YER DEĞERLİDİR

Yatırım taktiğini detaylandıran Mert Başaran, bir bölgenin nadir olup olmadığını anlamak için emlakçılara uyguladığı testi şöyle açıkladı:

"Benim hep şeyim odur. Bir yerde orada bir emlakçı. Derim ki mesela. Bana burada yan yana üç dört tane yer bulabiliyor musun? Ya da sağında solunda üç dört tane yer var mı? Yok çıkmıyor. Ondan sonrası da 6 ay sonra, 3 ay sonra çıkıyorsa var ya tadından yenmez. Çünkü nadir çıkan mülk. Anladın mı demek istediğimi?"

Başaran, aynı anda yan yana birden fazla mülkün çıktığı ve ailenin tüm fertlerine yer alındığı bölgelerin, "Orada çok mal çıkıyor demektir. Nadir olan değerlidir. Altın niye değerli? Bitcoin niye değerli? Bundan dolayı toprağında değerli olanını, az çıkanını bulmamız lazım," diyerek kendi yatırım prensibini özetledi.