Filistin devletini hangi ülkeler tanıyor? Filistin'i hangi ülkeler devlet olarak biliyor?
Birleşmiş Milletler’in 80. genel kurulu ABD’de gerçekleşiyor. İsrail, Gazze’ye yaptığı saldırılara devam ederken BM Genel Kurulu öncesinde ve toplantı esnasında 10 ülke Filistin Devleti’ni tanıdı. İngiltere, Kanada, Avusturalya’nın peş peşe yapmış olduğu açıklamalar sonrasında Filistin’i devlet olarak tanıyan devlet de merak edilmeye başlandı. 1988 yılında Filistin’i ilk tanıyan ülkelerden biri olan Türkiye olurken Filistin’i şuan hangi ülkeler devlet olarak tanıyor?
FİLİSTİN’İ HANGİ ÜLKELER DEVLET OLARAK TANIYOR?
Türkiye, 1988 yılında Filistin’i ilk tanıyan ülkelerden bir tanesi oldu. Pek çok bölge ülkesi bu yıl tanıma kararı aldı ve daha sonra batılı olmayan birçok devlet de 1990, 2000 ve 2010’lu yıllarda tanıma kararlarını duyurdu.
İsrail-Filistin çatışmasını çözme girişimi olarak, İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında 1993 ve 1995 yıllarında Oslo Anlaşmaları imzalandı ve Gazze Şeridi’ne ve Batı Şeria’nın yaklaşık olarak yüzde 40’ında Filistin Yönetimi kurulmuş oldu. İshak Rabin’in suikastından ve Binyamin Netenyahu’nun iktidara gelmesinden hemen sonra, İsrail ile Filistin yöntemini arasındaki müzakereler tıkanmış oldu. Bu durum da Filistinlilerin Filistin Devleti’nin uluslararası alanda tanınmasını talep etmesine neden oldu. İsrail bu tanınma talebini engellemek amacıyla bir dizi girişimde bulundu.
Filistin devleti, 2011 yılında da UNESCO’ya kabul edildi. 2012 yılında, 138 BM üye devletinin kabul edilmesiyle BM Genel Kurulu’nda gözlemci devlet olarak kabul gördü. Filistin Yönetimi, resmi olarak her türlü amaç için “Filistin Devleti” adını kullanmaya başladı. Aralık 2014’te Uluslararası Ceza Mahkemesi , Filistin'i bir devlet olarak tanıdı. Aradan geçen süre zarfında önemli devlet Filistin Devlet’ini tanımaya başladı. 2024 yılında ise Barbados, İrlanda, Jamaika, Norveç ve İspanya da dahil olmak üzere pek çok Avrupa ve Karayip ülkesi Filistin devleti tanıdı.
Filistin, 15 Kasım 1988 yılında bağımsızlığını ilan etmesinin hemen ardından zaman içerisinde Birleşmiş Milletler üyesi 193 ülkenin 147’si tarafından tanınmıştı. 7 Ekim 2023 tarihinden itibaren ise Barbados, Jamaika, Trinidad ve Tobago, Bahamalar, İrlanda, Norveç, İspanya, Slovenya, Ermenistan ve Meksika Filistin’i tanıma kararı almıştı.
Birleşmiş Millet Genel Kurulu’nda da Filistin Devleti’nin tanınmasına yönelik açıklamaları damga vururken, İsrail Gazze operasyonu sürmeye devam ediyordu. Filistin Devleti’nin tanınması bu noktadan sonra önemli bir karar ve mesaj haline gelmişti.
Toplantıdan önceki günlerde, Fransa, İngiltere, Kanada, Avustralya, Belçika, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Andorra ve San Marino'nun New York'ta yapılacak toplantıda, tanıma kararlarını açıklayacağına ilişkin yorumlar yapılmaya başlandı. Bu yorumlar da doğrulandı.
Zirveden kısa süre öncesinde İngiltere, Avustralya, Portekiz, Kanada, zirve sırasında ise Fransa, Monako, Lüksemburg, Belçika, Malta ve Andorra tanıma kararlarını açıkladı.
İngiltere’nin kararını da zirve öncesinde Başbakan Keir Starmer açıklamıştı.
Batı Şeria’daki Filistin topraklarını işgal ederek 7 Ekim sonrası bölgeye yönelik şiddetini iyice artıran İsrail hükümeti, söz konusu ülkeleri Filistin’i tanıma kararından alıkoymak için Batı Şeria’yı ilhakla karşılık verebileceği mesajlarını tekrarlıyordu.
ABD yönetimi, İsrail Başbakanı Binyamin Netenyahu’nun Batı Şeria’yı ilhak planına açıktan karşı çıkmadı. ABD Dışişleri Bakanı MArco Rubio, Avrupa hükümetlerini ve diğer ülkeleri, atacakları tanıma adımı konusunda “uyardıklarını” belirterek, bu ülkelerin Netanyahu hükümetinden sert karşılık alabileceklerini de söylemişti. Bu tehdit ve uyarılar herhangi bir karşılık bulmadı.
Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde düzenlenen "Filistin Meselesine Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi Konulu Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferansı" kapsamında konuşan Fran Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Filistin Devleti'ni tanıdıklarını açıkladı.
Macron açıklamasında, Filistin Devlet’ini tanımak için daha fazla bekleyemediklerini ifade ederken “Hepimizi tarihimizle birlikte bunu takip ettik. Fransa bugün Filistin devletini tanımaktadır. Hakikat şu ki; hepimizin bir sorumluluğu var. 7 Ekim’de İsrail halkının tarihindeki en kötü terör saldırısını gördük” sözlerini kullandı.
Fransa’nın tanıma kararından birkaç saat önce, ülkenin Lyon, Nantes, Stains ve Saint-Denis’in olduğu 21 belediyesinde, İçişleri Bakanlığının yasağına rağmen binalarına Filistin bayrağı asılmıştı.
Kanada Başbakanı Mark Carney de temmuz ayında yapmış olduğu açıklamada İsrail’in Gazze’de yapmış olduğu uygulamaları kınayarak, BM Genel Kurulu’nda Filistin’i “devlet” olarak tanıyacaklarını bildirmişti.
Başbakanlık Ofisinde 16 Eylül’de yaptığı yazılı açıklamada ise Carney’in bu niyetini tekrarladığı ve tanıma kararının “2026’da Hamas’ın herhangi bir rol almayacağı genel seçim düzenlenmesi, gerekli reformların yapılması ve Filistin’in silahsızlandırılmasına” dayalı olduğu ifade edildi.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese de ağustos ayında gerçekleştirdiği kabine toplantısı sonrasında ülkesinin Filistin Devlet’ini tanıma kararı aldığını açıkladı.
Kaynak: NTV
Derleme: Ekoltv.com.tr
