Evrenin en büyük kara delik çarpışması tespit edildi: Fizik kuralları yeniden yazılıyor!

Bilim insanları, evrende bugüne dek gözlemlenen en büyük kara delik birleşmesini tespit etti. Yaklaşık 10 milyar ışık yılı uzaklıkta gerçekleşen bu olağanüstü olayda, her biri Güneş’in 103 ve 137 katı kütleye sahip iki kara delik çarpışarak, 265 Güneş kütlesinde devasa bir kara delik oluşturdu.

SANİYENİN 10'DA BİRİ SÜREDE...

İngiliz gazetesi The Guardian'da yer alan habere göre Bu şiddetli birleşme, 23 Kasım 2023’te ABD’nin Washington ve Louisiana eyaletlerinde bulunan LIGO (Lazer İnterferometre Kütleçekim Dalga Gözlemevi) dedektörleri tarafından eşzamanlı olarak kaydedildi. Saniyenin onda biri kadar süren ve uzay-zamanda mikroskobik titreşimler yaratan bu sinyal, yeni oluşan kara deliğin “çınlama” evresini gözler önüne serdi.

SINIRLARI ZORLAYAN ÇARPIŞMA

Sinyal üzerinde yapılan analizler, birleşen kara deliklerin teorik dönüş sınırına oldukça yakın hızda döndüğünü ortaya koydu. Yaklaşık 400 bin kat hızlı dönen bu gök cisimleri, kütleleri ve hızları nedeniyle kara deliklerin nasıl oluştuğuna dair bilinen modellerle çelişiyor. Cardiff Üniversitesi Yerçekimi Keşif Enstitüsü Başkanı Prof. Mark Hannam, “Bu kütlelerde kara deliklerin oluşması beklenmiyor. Daha önce benzer birleşmelerin izlerini görmüştük, ama bu, muhtemelen gördüğümüz en uç örnek” dedi.

BİRLEŞME İÇİNDE BİRLEŞME ŞÜPHESİ

Fizikçiler, bu kadar büyük ve hızlı kara deliklerin, geçmişte başka kara delik birleşmelerinin ürünleri olabileceğini düşünüyor. Birleşen kara delikler, oluşturdukları yeni cisme dönüş enerjisiyle spin (dönüş) kazandırıyor. Bu da mevcut örnekteki yüksek kütle ve dönüş hızını açıklayabilir. Şimdiye kadar kütleçekimsel dalgalar aracılığıyla yaklaşık 300 kara delik birleşmesi tespit edildi. Önceki rekor, 140 Güneş kütlesine sahip bir birleşmeydi. Yeni kaydedilen birleşme ise bu rekoru iki katına çıkararak bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı.

YENİ BİR EVREN HARİTASI OLUŞUYOR

Kütleçekimsel dalga dedektörleri, evreni ışıkla değil, uzay-zamandaki titreşimlerle gözlemleme imkânı sağlıyor. Prof. Hannam, “Evrene farklı bir pencereden bakınca genellikle hiç beklemediğiniz şeyler keşfedersiniz ve tüm anlayışınız değişir. Önümüzdeki 10-15 yıl içinde planladığımız dedektörlerle, evrendeki tüm kara delik birleşmelerini ve belki de yepyeni sürprizleri görebileceğiz” ifadelerini kullandı.