Avrupa Birliği’ne üye 27 ülke Avrupa Parlamentosu’nda kendilerini beş yıl boyunca temsil edecek vekilleri belirlemek için 6-9 Haziran tarihleri arasında sandık başına gitti. Dün gece sona eren seçimlerde aşırı sağcı partilerinde yükselişe geçmesi kıta politikasını sarstı. İlk sonuçlara göre merkez-sağdaki Avrupa Halk Partisi’nin (EPP) en büyük grup olarak kalırken, Parlamento üzerindeki hakimiyetini artırdı.
Resmî olmayan sonuçlara göre Avrupa Halk Partisi (EPP), 2019 seçimlerine kıyasla 2 koltuk artırdı ve 184 milletvekiline sahip oldu. Bu da 720 milletvekilinin dörtte biri anlamına gelirken sonuçlar bize parlamentoda büyüyen tek grubun EPP olduğunu gösterdi. Öte yandan Merkez-soldaki Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı (S&D) istikrarını korudu.
EPP grubunun lideri Manfred Weber, geçtiğimiz günlerde Politico’ya verdiği demeçte, “Biz sanayinin partisiyiz, biz kırsal kesimlerin partisiyiz, biz Avrupa’nın çiftçi partisiyiz” demişti.
Peki AB’nin geleceğini belirleyen bu seçimler ne ifade ediyor? 5 maddede inceleyelim.
AŞIRI SAĞIN YÜKSELİŞİ
Seçim öncesi anketlerden de tahmin edildiği üzere aşırı sağ partiler blok genelinde büyük kazanımlar elde etti. Fransa’da Rassemblement National (Ulusal Cephe) Partisi’nin oyların neredeyse 3’te 1’ini alması Marine Le Pen’in yerini sağlamlaştırdı. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin de İtalya’nın Kardeşleri Partisi, benzer şekilde yükselişe geçti ve seçmenlerin dörtte birinden fazlası Meloni’yi destekledi.
Avrupa Parlamentosu’nda yelpazenin en sağındaki iki grup, Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular Partisi (ECR) ve Kimlik ve Demokrasi (ID), parlamentoda 131 sandalye kazandı. Bu gruba, Almanya’dan 15 milletvekili, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán’ın Fidesz partisinin 10 temsilcisi, Polonya Konfederasyon Partisi’nden 6 kişi ve Bulgaristan’dan Kremlin yanlısı partisinden 3 kişi dahil değil olmadı.
Meloni’nin İtalya’daki ilerleyişi, Lig Partisi’ni baltaladı ve Kimlik ve Demokrasi grubunun önde gelen partisi Lig, sandalyelerinin 3’te 2’sini kaybetti. İspanya’da Vox partisi, aşırı sağcı Alvise Pérez’in liderliğindeki yeni parti The Party is Over tarafından baltalandı. Eğer aşırı sağ, tek bir grup oluştursaydı Avrupa Halk Partisi’nin (EPP) ardından parlamentodaki en büyük ikinci güç olacaktı.
VON DER LEYEN’İN ZAFERİ Mİ?
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, seçimlerin galibinin Avrupa Halk Partisi (EPP) olduğunu açıkladı.
Avrupa Halk Partili lider, Avrupalı seçmenlere güvenlerinden ötürü teşekkür etti. Von der Leyen, “Bugün, Avrupa Halk Partisi için güzel bir gün. Avrupa seçimlerini biz kazandık” diye konuştu.
Aşırı sağ ve sol eğilimli partilerin güç kazandığının doğru olduğunu fakat merkez partilerinin lider konumlarını koruduklarını vurgulayan Von der Leyen, parlamentoda Avrupa Halk Partisi’nin yer almayacağı bir çoğunluk oluşturmanın mümkün olmadığına işaret etti.
RENEW EUROPE’UN BAŞARISIZLIĞI
Beş yıllık süre zarfında parlamentoyu domine eden üç ayaklı koalisyonun üçüncü ayağı olan Renew Europe grubu da bu seçimlerde darbe aldı. Fransa’da seçmenlerin aşırı sağa oy vererek, ulusal hükümete yönelik hayal kırıklıklarını ifade etmesiyle Emmanuel Macron’un partisi çöktü.
Macron’un Ulusal Meclis’i feshetme ve erken seçime gitme kararı almasına neden oldu. Sonuçlara ilişkin açıklamasında yenilgiyi kabul eden Macron, “Mesajınızı aldım, endişelerinizi anlıyorum ve bunları cevapsız bırakmayacağım” diye konuştu.
Macron’un erken seçim açıklamasından aşırı sağcı lider Le Pen, hareketin Fransa’nın yönetimini devralmaya hazır olduğunu açıkladı. Le Pen, “Ülkeyi değiştirmeye, Fransızların çıkarlarını savunmaya ve kitlesel göçe son vermeye hazırız” ifadesinde bulundu.
LİDERLER NE YAPTI?
Belçika’da Başbakan Alexander De Croo, partisinin Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aldığı kötü sonuçların ardından istifa edeceğini açıkladı. De Croo, “Bu seçim kampanyasına liderlik eden kişi bendim. Bu, umduğum bir sonuç olmadı ve bu sonucun sorumluluğunu üstleniyorum. Böyle olmaması gerekiyordu” dedi. Gazetecilere konuşan De Croo, “Yarından itibaren başbakanlıktan istifa edeceğim” diye konuştu.
Danimarka’da seçimlerden kısa süre önce saldırıya uğrayan Başbakan Mette Frederiksen’in Sosyal Demokratları sandalyesini korudu. İspanya’da Başbakan Pedro Sánchez’in Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ile muhafazakar Halk Partisi’nin (PP) birincilik için yarıştığı seçimi PP kazandı.
EPP AŞIRI SAĞIN İKTİDARINA ENGEL OLACAK MI?
Avrupa Halk Partisi (EPP) Başkanı Manfred Weber, aşırı sağ partilerin iktidar koalisyonunda yer almasını engellemeyi amaçlayacaklarını açıkladı.
Avrupa’daki ana akım partileri Avrupa Halk Partisi’nin Avrupa ve demokrasi yanlısı ittifakına dahil olmaya çağıran Weber, “Bugünün Avrupa'sını biz yarattık ve bu nedenle Avrupa'yı yok etmek isteyen herkes düşmanımızdır. Onlarla mücadele edeceğiz. Böylelerinin Avrupa düzeyinde herhangi bir nüfuza sahip olmalarına müsaade etmeyeceğiz” dedi.
Sandığa çıkış oranı, tahminlere göre yaklaşık yüzde 51 ile 1994’ten bu yana görülen en yüksek oranda gerçekleşti.
2019 yılındaki seçimlerde bu oran yüzde 50,66 olarak ölçülmüştü.
