Kadın, hastaneye başvurduğunda şiddetli nefes darlığı, karın ağrısı ve halsizlikten şikayetçiydi. Obezite, uyku apnesi, vitamin eksiklikleri ve anksiyete ile depresyon dahil psikiyatrik rahatsızlıkları bulunan kadının geçmişinde iki kez psikiyatrik atak nedeniyle yatış öyküsü de vardı.
Acil servise ulaştığında yapılan tetkikler, ciddi derecede anemi gösterdi. Kanda oksijen taşıyacak sağlıklı kırmızı kan hücresi sayısı çok azdı, hemoglobin ve trombosit değerleri düşüktü. Kalp röntgeninde büyüme belirtileri saptandı; bu da yetersiz oksijen taşınmasına karşı vücudun verdiği bir tepkiydi.
GİZLİ NEDEN: B12 EKSİKLİĞİ
İlk şüphe demir ya da folat eksikliği üzerine yoğunlaştı. Ancak test sonuçları bu değerlerin normal olduğunu gösterdi. Sorunun kaynağı, tehlikeli derecede düşük B12 vitamini seviyesi idi. Daha ileri incelemeler, bağışıklık sisteminin mide hücrelerine saldırarak B12 emilimini engellediğini ortaya çıkardı.
Bu tablo, pernisiyöz anemi tanısını doğruluyordu. B12 eksikliği yalnızca kan hücrelerinin üretimini durdurmakla kalmaz, aynı zamanda ruh hali değişikliklerine, bilişsel sorunlara ve hatta psikoz benzeri davranışlara yol açabilir.
ÇAMAŞIR TOZUNA KARŞI İSTEK
Psikiyatri ekibiyle görüşmesinde kadın, son bir aydır günde birkaç kez toz çamaşır deterjanı tatma isteği duyduğunu anlattı. Parmağını toza batırıp diline değdiriyor, keskin kokusundan ve pütürlü yapısından etkilendiğini belirtiyordu. Yuttuğunu reddediyor ama bu davranıştan da rahatsızlık duymadığını söylüyordu.
Bu durum, insanların gıda dışı maddeleri yeme ya da tatma eğilimiyle karakterize edilen pika bozukluğunu işaret ediyordu. Ancak bu vakayı farklı kılan, davranışın B12 eksikliğine bağlı anemiyle doğrudan ilişkili olmasıydı.
TEDAVİ SÜRECİ
Hastanede yoğun bakımda takip edilen kadın, birden fazla kan nakliyle stabilize edildi. Ardından B12 takviyeleri ve mide asidini düzenleyici ilaçlar reçete edildi. Ek olarak, mide zarında iltihap (gastrit) olup olmadığını anlamak için endoskopi planlandı.
Doktorlar, pernisiyöz aneminin ömür boyu B12 desteği gerektirdiğini vurguladı. Ancak kadın taburcu olduktan sonra kontrole gelmediği için tedaviye devam edip etmediği belirsiz kaldı.
VAKANIN ÖNEMİ
Pika, genellikle demir veya çinko eksiklikleriyle ilişkilendirilse de bu vaka B12 eksikliğinin tetiklediği nadir bir örnek olarak kayıtlara geçti. Ayrıca, hastanın çamaşır tozu tadına yönelmesi, “desiderosmi” adı verilen, kişinin gıda dışı maddelere yönelik arzusunun tat almaktan çok koku ile tetiklendiği yeni tanımlanan bir alt tipe işaret ediyordu.