Özellikle İspanya’da boş veya kullanılmayan evlerin izinsiz olarak işgal edilmesi durumuna okupa adı veriliyor. Oyuncu Ezgi Mola’nın Barcelona’daki evine, izinsiz ve kimliği belirsiz kişiler yerleşti. İspanya’daki yasaların, ev sahiplerinden çok işgalcileri koruduğu biliniyor. Ezgi Mola’nın evini nasıl geri alacağı merak konusu olurken, okupa kültürü ile ilgili araştırmalar da hız kazandı. Peki, Okupa nedir, ne demek? Okupa hareketi nasıl ortaya çıktı?
OKUPA NEDİR, NE DEMEK?
Okupa, genellikle sahipsiz, boş veya terk edilmiş binaların izinsiz olarak yerleşilerek kullanılması demektir. Bu binalara yerleşen kişilere "okupa" adı verilir.
OKUPA HAREKETİ NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Okupa hareketi, ilk olarak 1980’li yıllarda ortaya çıktı. Özellikle 1984 yılından itibaren artan kira fiyatları, bankaların çok sayıda eve el koyması ve ekonomik dalgalar, okupa kültürünü ortaya çıkardı. Bu dönemde binlere aile evsiz kalırken, boş kalan evler çeşitli gruplar tarafından işgal edildi. 2008 yılındaki ekonomik kriz ise bu durumu daha da körükledi. Yüzlere daire yıllarca boş kaldı ancak insanlar barınacak yer bulamıyordu. Konut hakkı, sosyal adalet gibi gerekçelerle okupalar yani ev işgalcileri, boş binaları işgal etti. Bu durum zamanla İspanya’da kalıcı bir sorun haline geldi.
İspanya yasaları uzun süre işgalci ve kiracı lehine işledi. Kira ödemeden yıllarca evde kalmak mümkün hale geldi. Ev sahipleri kendi mülklerinden çıkarılmadı. İşgalcilerin ise elektrik ve su faturalarını ödemek zorunda kaldıkları durumlar yaşandı. İşgal edilmiş evleri satın almak ise imkansız hale geldi. Satış işlemleri de bu durumdan etkilendi.
Yıllar sonra bu sorun için yeni bir yasa çıktı. Ancak hala işgal anında polisin olay yerine ulaşması şartıyla etkili olunabiliyor. Durum, olaydan sonra fark edilirse süreç tekrar yargıya gidiyor ve davalar yıllar boyunca sürebiliyor.