Dileklerin dilendiği, ateşin üzerinden atlandığı, danslarla kutlanan bir bayram olan Hıdırellez için araştırmalar hız kazandı. Yüzyıllardır Anadolu coğrafyasında büyük bir coşkuyla kutlanan bu bayramda, binlerce kişi dileklerde bulunup çeşitli ritüeller uyguluyor. Bu kapsamda vatandaşlar, Hıdırellez ateşi, Hıdırellez ritüelleri ve dilekleri ilgili araştırmalar yapıyor. Hıdırellez gelenekleri her yıl olduğu gibi bu yıl da aratılıyor. Kökeni Orta Asya, Ortadoğu ve Anadolu’ya kadar uzanan Hıdırellez Bayramı ile ilgili merak edilenleri sizin için derledik. Peki, Hıdırellez 2025 ne zaman, nasıl kutlanır? Hıdırellez nasıl ortaya çıktı, ritüelleri neler?
HIDIRELLEZ NEDİR, NE DEMEK?
Hıdırellez, Hızır ve İlyas peygamberlerin yeryüzünde buluştukları gündür. Bu bayram, Türk kültüründe ve Orta Doğu’da yüzyıllar boyunca kutlanır. Hıdırellez, baharın gelişini, doğanın uyanışını, bolluk ve bereketi simgeler.
HIDIRELLEZ 2025 NE ZAMAN?
Hıdırellez Bayramı, her yıl 5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanmaktadır. 5 Mayıs 2025 tarihinden itibaren Edirne’de 4 gün boyunca Hıdırellez ve Kakava Şenlikleri kutlanacak. Bu şenliğe Türkiye’nin dört bir yanından her yıl binlerce insan akın ediyor.
HIDIRELLEZ NASIL KUTLANIR?
Hıdırellez günü ilk olarak herkes erken saatte kalkıp nehir kenarına gider ve ellerinde su kaplarıyla yüzlerini yıkar. Gün boyunca çeşitli danslar edilir. Akşamüzeri ateş yakılıp üzerinden atlanır. Herkes bu ateşin üzerinden üç kez atlar. Gül ağaçlarına dilekler bağlanır. Suya dilekler bırakılır. Müzikler, danslar, halk oyunları ve piknikler düzenlenir. Geceden boncuklar, bez parçaları ve kırmızı ipler ile nazarlıklar yapılıp bahçe veya çanta köşelerine asılır. Bu özel günde Hızır’ın evleri ziyaret ettiğine inanıldığından kapılar açık bırakılır.
HIDIRELLEZ NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Hıdırrellez’in kökeni yüzyıllar öncesine dayanır. İslam öncesi Orta Doğu, Orta Asya ve Mezopotamya uygarlıklarında kutlanmaya başlamıştır. Efsaneye göre, Hızır karada, İlyas Peygamber ise denizde insanların yardımına koşan kutsal kişilerdir ve yılda yalnızca bir gün yani 5 Mayıs gecesi bir araya gelirler. Bu buluşma ‘Hıdırellez’ olarak kutlanır. Hıdırellez, baharın gelişini, doğanın uyanışını ve berketi simgeler.
Hıdırellez, paganizm, eski Türk inanışları ve İslami halk inancının karışımını barındırır.
HIDIRELLEZ RİTÜELLERİ NELER?
Hıdırellez’de bir çok ritüel vardır.
3 Kere ateşin üzerinden atlamak en yaygın ve bilinenidir.
Dilekler bir kağıda yazılır ve gül ağacının altına gömülür veya asılır. Sonra sabah güneş doğmadan önce kaldırılır.
Küçük kağıtlara dilekler yazılıp nehre, denize veya akarsuya atılır.
Renkli ipler, boncukla, taşlar veya küçük çaputlar kapılara, pencerelere, çantalara veya cüzdanlara asılır.
Hıdırellez’de ayrıca çiçekler, çimenler ve yapraklar toplanır. Bunlarla süslemeler yapılır.
Evler temizlenir, yiyecekler hazırlanır ve kapılar açık bırakılır.
Özellikle Hıdırellez’in ikici gününde sabah açık alanlarda yemekler yenir ve oyunlar oynanır.
Halaylar, halk oyunları, danslar yapılır.