Ancak 2024 yılında fareler üzerinde yapılan bir çalışma, tüm lif takviyelerinin eşit derecede etkili olmadığını ortaya koydu. Araştırmada, yulaf ve arpada bulunan beta-glukan adlı lif formu, yüksek yağlı diyetle beslenen farelerde kan şekerini düzenleyip kilo kaybına yardımcı olabiliyor.
BETA-GLUKAN KİLO KAYBINDA ÖNDE
Arizona Üniversitesi (UA) ve Viyana Üniversitesi araştırmacıları, 18 hafta süren çalışmada farelerin hem vücut ağırlığında hem de yağ oranında düşüş gözlemledi. Öte yandan, buğday dekstrini, pektin, dirençli nişasta ve selüloz gibi diğer lifler, mikrobiyomu değiştirse de beta-glukan kadar kilo kaybına katkı sağlamadı.
UA’dan biyomedikal bilimci Frank Duca, “Liflerin faydalı olduğunu biliyoruz; sorun çok farklı türlerinin olması” diyerek, hangi lif türünün kilo verme ve glikoz kontrolünde en etkili olduğunu belirlemenin önemine dikkat çekti.
LİF TÜKETİMİ VE BAĞIRSAK SAĞLIĞI
Diyet lifleri, bağırsak bakterileri için ana enerji kaynağıdır. Ancak ABD’de insanların sadece %5’i günlük önerilen 25-30 gram lif tüketiyor. Bu eksikliği telafi etmek için lif takviyeleri ve “görünmez lif” içeren gıdalar popüler hale geliyor.
Suda çözünür lifler:
Beta-glukan ve buğday dekstrini gibi lifler, bağırsak bakterileri tarafından kolayca fermente edilebilir.
Çözünmez lifler:
Selüloz ve dirençli nişasta gibi lifler, dışkı oluşumuna yardımcı olur ancak mikropları beslemede sınırlı kalır.
UA’dan Elizabeth Howard, “Şimdiye kadar, tek bir kohortta çeşitli liflerin rolünü araştıran bir çalışma yapılmamıştı” diyerek bu boşluğu doldurmayı amaçladıklarını belirtti.
BETA-GLUKANIN KİLO KAYBINA ETKİSİ
Çalışmada, yalnızca beta-glukanın fare bağırsaklarındaki Ileibacterium sayısını artırdığı görüldü. Bu bakteri, kilo kaybıyla bağlantılı bulunmuştu.
Beta-glukanla beslenen farelerin vücut ağırlığı ve yağ oranı, diğer liflerle beslenen farelere kıyasla belirgin şekilde azaldı. Ayrıca bağırsaklarda, liflerin parçalanması sonucu oluşan bütirat konsantrasyonu yükseldi.
Bütirat, Ozempic gibi ilaçların taklit ettiği GLP-1 (glukagon benzeri peptid-1) salınımını tetikleyerek iştah ve vücut ağırlığını düzenliyor. Duca, “Diyet lifi tüketiminin faydalarından biri de GLP-1 ve diğer bağırsak peptitlerinin salınımı yoluyla gerçekleşir” dedi.
Bununla birlikte bütiratın bağırsak peptidiyle ilgili olmayan faydaları da olabilir; bağırsak bariyer sağlığını iyileştirmek ve karaciğer gibi organları hedeflemek gibi.
Bu sonuçlar insanlara doğrudan uygulanabilir değil; daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ancak bulgular, bazı lif türlerinin kilo kaybı ve insülin kontrolü için diğerlerinden daha uygun olabileceğini gösteriyor.