Bilim insanları beynin gerçek yetişkinlik yaşını açıkladı: Beklenen yaş 18 değilmiş

Cambridge Üniversitesi’nin yürüttüğü kapsamlı nörobilim çalışması, insan beyninin doğumdan yaşlılığa kadar doğrusal bir gelişim göstermediğini, aksine dört kritik dönüm noktası tarafından belirlenen beş ayrı evrede ilerlediğini ortaya koydu. The Guardian’ın aktardığı araştırmaya göre bu kırılma noktaları 9, 32, 66 ve 83 yaşlarında görülüyor ve beynin iletişim ağlarının yapısında önemli değişimler yaratıyor.

BEYNİN GELİŞİMİ 4 KRİTİK KIRILMA NOKTASIYLA TANIMLANIYOR

Cambridge Üniversitesi’nden Prof. Duncan Astle liderliğindeki ekip, binlerce kişinin beyin yapısını analiz ederek sinirsel bağlantıların yaşa bağlı olarak nasıl değiştiğini net şekilde haritalandırdı. Ekip, beyin mimarisinde büyük dönüşümlerin yaşandığı dört temel yaş belirledi: 9, 32, 66 ve 83.

Araştırma ekibi, bu yaşların yaşam evrelerinde hissedilen geçişlerle de uyumlu olduğunu, beynin de tıpkı insanlar gibi belirgin çağlardan geçtiğini belirtiyor.

BEYNİN “YETİŞKİN MODU” 32 YAŞINDA BAŞLIYOR

Çalışmanın en dikkat çekici bulgusu, yetişkinliğin nörobiyolojik başlangıcının düşündüğümüzden çok daha geç bir yaşta olması. Beyindeki en güçlü yapısal değişim 32 yaş civarında görülüyor ve bu yaşla birlikte sinir ağları tamamen yetişkin bir form kazanıyor.

Araştırmacılar bu dönemin, zeka ve kişilik özelliklerindeki plato dönemine denk geldiğini, beyindeki bağlantıların verimlilik seviyesinin en dengeli haline ulaştığını ifade ediyor.

ERGENLİK ÇAĞI 9’DAN 32’YE UZANIYOR

Çalışmaya göre Ergenlik Çağı, 9 yaşından başlayıp 32 yaşına kadar devam eden uzun bir nörolojik süreçten oluşuyor. Bu dönemde beynin iletişim ağları giderek rafine hale geliyor; gereksiz bağlantılar ayıklanıyor, kalan yollar ise hız ve verimlilik açısından güçleniyor.

Bu süreçte ruh sağlığı bozukluklarının ortaya çıkma ihtimalinin yüksek olmasının da, yaşanan yoğun sinirsel yeniden yapılanmayla ilişkili olabileceği değerlendiriliyor.

ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE BEYİN HIZLA BÜYÜYOR

Doğumdan 9 yaşına kadar devam eden Çocukluk Çağı, beynin en hızlı büyüme ve bağlantı düzenleme evresi olarak öne çıkıyor. Bu süreçte hem gri hem de beyaz madde hacmi hızla artarken, sinir ağları gereksiz bağları eleyerek temel bilişsel altyapıyı kuruyor.

YAŞLILIKTA 66 VE 83 YAŞLARINDA İKİ AYRI EVRE BAŞLIYOR

Araştırmanın işaret ettiği son iki dönüm noktası yaşlılıkla ilgili.
• 66 yaşında Erken Yaşlılık Çağı başlıyor ve beyindeki bağlantılarda belirgin bir azalma gözleniyor.
• 83 yaşında ise Geç Yaşlılık Çağı’na geçiliyor ve beyaz madde yapısında dejenerasyon hızlanıyor.

Bu bulguların, yaşlanma sürecini daha iyi anlamak ve nörolojik hastalık riskini değerlendirmek için önemli bir referans sunabileceği belirtiliyor.