Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Orkun, KKKA hastalığının şehir içinden değil, kırsal alanlardan bulaştığını vurguladı. Keneler ve Kene Kaynaklı Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı'nın da sorumlusu olan Orkun, “KKKA virüsünün ana taşıyıcısı Hyalomma marginatum metropoliten alanlarda, büyükşehir parklarında bulunmaz. Bu türün yaşam döngüsü için sığır, tavşan, keklik gibi canlıların bulunduğu kırsal ortamlar gerekir” dedi.
Kene riski nerede yüksek? Uzman isim açıkladı: Şehirde, parkta KKKA bulaşır mı?
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsünün taşıyıcısı olan kenelere şehir merkezlerinde rastlanmadığını belirten Prof. Dr. Ömer Orkun, esas riskin kırsal bölgelerde olduğunu söyledi. “Keneyi erken fark edip uzaklaştırmak hayati önemde” uyarısında bulunan Orkun, kamuoyundaki yanlış bilgilere de dikkat çekti.
14
24
Türkiye genelinde kenelerin yayılımıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Orkun, “Bazı bölgelerde artış, bazı yerlerde ise azalma var. Türkiye genelinde kene sayısı arttı demek bilimsel olmaz” diye konuştu. Orkun, KKKA’nın yaygın görüldüğü iller arasında Sivas, Tokat ve Ankara'nın kuzey kırsal ilçelerini örnek gösterdi.
Kene sayısındaki değişikliklerde doğadaki bazı hayvan türlerinin etkili olduğunu belirten Orkun, “Hyalomma marginatum'un ergin formlarını sığır ve yaban domuzu taşır. Yavrularını ise tavşan, kirpi, keklik, karga ve küçükbaş hayvanlar. Bu canlılar hem keneyi hem virüsü destekler” dedi.
34
Keneyle mücadelede hedefin, bu hayvan popülasyonlarını tanımak ve gerektiğinde ilaçlı ya da biyolojik yöntemlerle kontrol etmek olduğunu söyledi. Sosyal medyada dolaşan bazı iddialara da değinen Prof. Dr. Orkun, çay ağacı yağı ve lavanta yağı gibi ürünlerin koruyucu etkisi olduğuna dair bilgilerin gerçeği yansıtmadığını belirtti. “KKKA için etkili bir aşı ya da koruyucu kimyasal henüz yok. En etkili yöntem fiziksel korunma ve erken müdahaledir” uyarısında bulundu.
44
Keneyle karşılaşıldığında paniğe kapılmadan hemen çıkarılması gerektiğini vurgulayan Orkun, “Bu profesyonellik gerektirmez. Cımbız, eldiven, peçete ya da yaprakla keneyi tutup çıkarabilirsiniz. Ne kadar erken çıkarırsanız virüs bulaşma ihtimali o kadar azalır” dedi.
Kenenin ağız kısmının vücutta kalması durumunda hastalık bulaşmayacağını, bunun sadece kıymık benzeri bir reaksiyon oluşturacağını ifade eden Orkun, “Kenenin bazı bölgelerde uçakla atıldığı” yönündeki söylentileri ise şehir efsanesi olarak nitelendirdi.
Türkiye’de KKKA vakalarının yüzde 5 ölüm oranına sahip olduğunu belirten Orkun, “Çocuklar hastalığa karşı daha dirençli. Ölümler genelde bağışıklık sistemi zayıf bireylerde görülüyor” bilgisini paylaştı. Orkun, kırsal bölgelerde yaşayan vatandaşların dikkatli olması gerektiğini yineledi.