Yatırım ve Tasarruf Danışmanı Mert Başaran, Ekol TV'de yayınlanan "Oylum Talu ile Hafta Sonu" programına konuk oldu. Mert Başaran, yeni kitabı 'Para Bağırır Servet Fısıldar' kitabına ilişkin önemli detaylar paylaştı. Başaran, kitabının da temelini oluşturan, Türkiye'deki orta sınıf ve zenginlerin yaşam standartları ile para harcama alışkanlıkları arasındaki farkları değerlendirdi.
"HAVA ATMA HASTALIĞI"
Başaran, konuya orta sınıftan başlayarak, Türkiye'deki insanların "parası az olsa bile yeni bir sıfır araba almaya çalıştığını" belirtti. Hatta bazı elektrikli arabaları almak için insanların borçlandığını ve "yırtınıp çırpındığını" ifade etti. Başaran, ekonomik durumu daha alt seviyede olanların ise "140 bin lira bir marka" telefon için sıraya girdiğini ve birbirini ezdiğini gözlemlediğini söyledi. Başaran, bu durumu toplumumuzdaki "FOMO" (Fear of Missing Out) olarak adlandırılan "ilk olma hastalığı", "gösterme hastalığı" ve "hava atma hastalığı" olarak tanımladı. İlk kitabında da "videoyla hava atan neslin iPhone'la hava atan çocukları"ndan bahsettiğini dile getirdi.
YENİ KİTABI: PARA BAĞIRIR SERVET FISILDAR
Mert Başaran, kendi çok satan kitabının da temelini oluşturan, Türkiye'deki orta sınıf ve zenginlerin yaşam standartları ile para harcama alışkanlıkları arasındaki farkları değerlendirdi. Başaran, konuya orta sınıftan başlayarak, Türkiye'deki insanların "parası az olsa bile yeni bir sıfır araba almaya çalıştığını" belirtti. Hatta bazı elektrikli arabaları almak için insanların borçlandığını ve "yırtınıp çırpındığını" ifade etti. Başaran, ekonomik durumu daha alt seviyede olanların ise "140 bin lira bir marka" telefon için sıraya girdiğini ve birbirini ezdiğini gözlemlediğini söyledi. Başaran, bu durumu toplumumuzdaki "FOMO" (Fear of Missing Out) olarak adlandırılan "ilk olma hastalığı", "gösterme hastalığı" ve "hava atma hastalığı" olarak tanımladı. İlk kitabında da "videoyla hava atan neslin iPhone'la hava atan çocukları"ndan bahsettiğini dile getirdi.
“BORÇLU, MUTSUZ KÖLELER”
Başaran, yurt dışından örnekler vererek İngiltere eski Başbakanı Boris Johnson'ın lüks bir Alman arabası yerine 95 model Japon arabasıyla yolda geçerken fotoğrafı çekildiğini aktardı. Angela Merkel'in ise bir pizzacıda normal yemek yerken görüntülendiğini hatırlattı. Başaran, "Bizdeki sorun o. Bizdeki sorun alttan üste kadar, en zenginine kadar fazla gösterme, olmayanı harcama hastalığımız var" ifadelerini kullandı. Bu durumun sonucunda borçlanıldığını ve "borçlu, mutsuz köleler" olunduğunu vurguladı.
GERÇEK ZENGİNLERİN PARAYI YÖNETME BİÇİMİ
Mert Başaran, kitabında asıl olarak "zengin olmayanların hayatlarından" başladığını, yani şu an zengin olan ama başlangıçta zengin olmayan birinci nesilleri anlattığını belirtti. Bu isimler arasında Ülkerler, Koç, Sabancı aileleri ve Steve Jobs gibi figürlerin olduğunu söyledi. Başaran, bu kişilerin belli noktaya gelene tutumlu bir hayat yaşadıklarını belirten Başaran, paranın büyümesine izin verdiklerini vurguladı. Başaran bu isimlerin, çok iyi bir noktaya geldikten sonra dahi çok para harcamadıklarını ifade etti.
KÜÇÜK PARALARIN HAYATİ ÖNEMİ
Mert Başaran, paranın sadece büyük meblağlarda değil, küçük birikimlerde de hayati bir değer taşıdığına dikkat çekti. Başaran, hastaneye gitme örneği üzerinden durumu açıklayarak, "Paran varsa taksiyle gidiyorsun. Kansersin, taksiyle gidiyorsun. Paran yoksa ne oluyor biliyor musun? Otobüs bekliyorsun. Yani o kadar küçük paraları biz böyle küçümsüyoruz ki sanki onun ihtiyacı olmuş, yaşamışız gibi. O ihtiyaç olduğunda o kadar değerli ki bazen 50 bin lira." ifadelerini kullandı. Kendi harcadığı paralardan üzüntü duyduğunu belirten Başaran, asıl derdinin "daha böyle köşede bir şeyi çok olmayan insanların tüketmesi" olduğunu vurguladı. Başaran, zenginlerin harcamalarına karşı olmadığını dile getirdi.
FİNANSAL GÜVENCE İÇİN "300 AY KURALI"
Mert Başaran, finansal özgürlük ve güvenceye ulaşmak için geliştirdiği "200 Ay Kuralı"nı paylaştı. Bu kuralı güvenli olması açısından "300 ay"a kadar çıkarabileceğini belirten Başaran, her bireyin aylık geçimini sağlayabileceği bir rakam belirlemesi gerektiğini ifade etti. Başaran, 70 bin lira ile geçinebilen birisinin, gelirinin 30 bin lirasının kira olduğunu ve 40-50 bin liranın kişinin kendisine kaldığını dile getirdi. Başaran, belirlediği 70 bin liralık aylık geçim miktarını "300 ay" ile çarptığında ortaya çıkan rakamın yaklaşık 20 milyon lira olduğunu ifade etti.
"20 MİLYONU BİR YERE YATIRIN"
"Bu lüks yaşamını sağlamaz ama bir şekilde hayatını idame ettirir" diyen Başaran, bu paranın temel düzeyde bir yaşam standardı sağlayacağını açıkladı. Başaran, bu 20 milyon lirayı herhangi bir varlığa (dükkan, daire gibi) yatırdığınızda, bu varlığın sonsuza kadar size bu parayı getireceğini belirtti. Dolayısıyla, "20 milyon bir yerden geldi, babadan ya da çalışarak yaptın. Bir ev aldın onu koruyorsun. O 70 bin lira sen ölene kadar zaten gelir getiriyor" diyerek kuralının temel mantığını özetledi.
2027'DE KONUT FİYATLARININ ARTMA İHTİMALİ YÜKSEK
Başaran, 2 yıl sonra ,seçimlerin Kasım ayı öncesinde olmasını durumunda, 2027 seçimlerinden önce faizlerin düşeceğini ve borsa, konut, arsa fiyatlarının artma ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu dile getirdi.