Siirt'in Tillo ilçesine bağlı Sinep köyü sakinleri, lokal endemik bitki özelliği taşıyan ve koparılması durumunda 557 bin 212 lira idari para cezası uygulanan Siirt adaçayını (Salvia Siirtica) dalında korumak için harekete geçti. Bitkinin doğal yaşam alanı olan Sinep köyü mezarlığında, IUCN kriterlerine göre tek yaşama alanına sahip olması ve popülasyonundaki birey sayısı nedeniyle "CR" (kritik tehlike) altında bulunan Siirt adaçayı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Siirt Şube Müdürlüğü tarafından "Siirt Adaçayı Tür Koruma Eylem Planı" kapsamında koruma altına alındı.
Mezarlıkta yetişen bitkiyi inceleyen akademisyenlerden Siirt adaçayının önemini ve neslinin tehlike altında olduğunu öğrenen köy sakinleri, bitkinin korunması amacıyla vardiyalı nöbet tutmaya başladı. Bu nöbet, bitkinin çiçek açtığı mayıs ayında başlayıp temmuz sonuna kadar devam ediyor.
KÖY SAKİNLERİ DE DESTEK VERİYOR
Siirt Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Fidan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin bitki çeşitliliği açısından oldukça zengin olduğunu ve ülkedeki bitki varlığının üçte birinin endemik olduğunu vurguladı. Fidan, kentte belirli bir yayılış gösteren Siirt adaçayının da bu endemik türler arasında yer aldığını belirtti. 2011 yılında bilim dünyasına kazandırılan bu bitkinin korunmasına yönelik Doğa Koruma ve Milli Parklar Siirt Şube Müdürlüğü'nün çalışmalarının yanı sıra köy halkının da yoğun çaba gösterdiğini ifade etti.
"GEREKLİ İZİNLERİN ALINMASI GEREKİYOR"
Prof. Dr. Fidan, "Buraya gelen her ziyaretçinin muhakkak gerekli izinleri alması gerekiyor. Bu bitki bölgeye özgü, lokal, endemik bir tür olduğundan yöre halkı, köylüler tarafından da korunmaktadır." dedi. Türkiye'de yaklaşık 100 adaçayı türünün bulunduğunu ve bunların 50'den fazlasının endemik olduğunu belirten Fidan, bu nedenle bitkinin gen merkezinin Türkiye olduğunu değerlendirdiklerini dile getirdi. Fidan, "Bunlara baktığımızda yeryüzünde en fazla endemik türün bulunduğu bölge olarak Türkiye'yi görüyoruz. Bu bitkinin bazı türleri tıbbi aromatik bitki alanında, bazıları süs bitkisi olarak kullanılmaktadır. Bu bitkinin tıbbi aromatik özellikleri ve süs bitkisi olarak kullanabilme potansiyeli ortaya konularak ekonomiye kazandırılması potansiyeli yüksek. Siirt adaçayına yönelik çalışmalar sürüyor." şeklinde konuştu.
BİTKİNİN HEM ÇİÇEK AÇTIĞI HEM TOHUM VERDİĞİ DÖNEMDE NÖBET SÜRÜYOR
Köy muhtarı Şaban Koyun, yıllardır varlığını bildikleri bitkinin koruma altına alınmasıyla önemini daha iyi kavradıklarını söyledi. Bitkiyi el birliğiyle korumaya çalıştıklarını anlatan Koyun, bu nedenle sadece bitkinin çiçek açtığı dönemde değil, türün doğal olarak çoğalması açısından tohum verdiği dönemde de mezarlıkta nöbeti sürdürdüklerini belirtti. Koyun, "Bilim insanları araştırmaları sonucu bu türün dünyada sadece burada olduğunu söylediler. O günden beri değerli olduğunu bilerek bitkiyi koruma altına aldık." ifadelerini kullandı. Bölgede yabancı birini gördüklerinde onu izlediklerini ve mezarlıktaki bitkilere zarar vermemesi için önlem aldıklarını ifade eden Koyun, bitkinin insanlığa faydalı olması için gerekli çalışmaların yapılmasını istediklerini kaydetti.
Köyde yaşayan vatandaşlardan 81 yaşındaki Ahmet Beşir Tatlı da bu bitkinin ülkeye ve millete faydalı olmasını diledi. Tatlı, "Bazı kişiler mezarlığa geliyor. Tanımadığımız kişileri mezarlığa sokmuyoruz. Bitkiyi korumak için elimize ne gelirse yapacağız." dedi.