Emeklilik hayali kuran milyonlarca kişiyi ilgilendiren kademeli emeklilik düzenlemesiyle ilgili yeni gelişmeler yaşanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı sistemde, prim ve yıl şartını dolduran sigortalılar yaş sınırına takılmadan kademeli şekilde emeklilik hakkı elde edebilecek.
KADEMELİ EMEKLİLİKTE SON DURUM
Kademeli emeklilik konusunda gelişmeleri yakından takip eden çalışanlar için yeni açıklamalar gündemde. SGK Uzmanı İsa Karakaş, kademeli emeklilik sistemine dair merak edilen detayları tek tek anlattı.
Konu ile alakalı Karakaş, "8 Eylül 1999 ve öncesinde bir gün bile sigorta girişi olanlar yaşa takılmadan derhâl emekli olurken bu tarihten hemen 1 gün sonra işe girişi olan aynı kuşaktaki kişiler sırf bir gün sonra işe girişleri yapıldığı için erkeklerde 17 yıl kadınlarda ise 20 yıla kadar geç olmaktadır" ifadelerini kullandı.
Karakaş "Belirtilen tarihte SSK Başmüfettişi olmam hasebiyle kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında yaptığımız denetimlerinden çok iyi biliyorum ki o dönem neredeyse çalışanların yarısından fazlası maalesef kaçak sigortalı olarak çalıştırılıyordu" dedi.
Kaçak çalışmadan veya staj-çırak olarak çalışmadan ya da askerlik görevi veya üniversite eğitimi nedeniyle 8 Eylül 1999'dan hemen sonra sigorta girişi olanlardan kadınların 58, erkeklerin ise 60 yaşını beklemek zorunda kaldığına dikkat çeken Karakaş, EYT'lilerin yaş şartı aranmadan 5000-5975 gün primle emekli olduğunu, 1 gün sonra sigortası yapılanların ise 7000-8000 ve daha fazla primleri olmasına karşın belirtilen yaşı beklemek zorunda kaldığını aktardı. Bunun hakkaniyete aykırı olduğunu belirten Karakaş, "Cinsiyete göre 17-24 yıla varan bu uçurumun kademeli olarak yeniden tanzim edilerek daha adil hâle getirilmesinin elzem olduğunun altını bir kez daha çizmekte fayda görüyorum" yazısını yazdı.
KADEMELİ EMEKLİLİK KİMLERİ KAPSIYOR?
Kimlerin kademe kapsamında emekli olabileceğine dair soruyu da yanıtlayan SGK Başuzmanı, emeklilikte kademe bekleyenlerin EYT sonra hemen sigorta girişi başlayıp sosyal güvenlik reformuna kadar sigortalılığı bulunanları kapsadığını belirtip bu bağlamda kademe bekleyenler tek bir sigortalılık grubunda yer almadığından emeklilik şartlarının da yer aldıkları sigortalılık türüne göre farklı olduğunu aktardı.
"Buradan hareketle genel olarak 09.09.1999-30.04.2008 döneminde sigorta girişi olan;
* İş Kanunu’na tabi olan işçiler ile işçi gibi sigortalı sayılan SSK’lılar,
* Esnaf-sanatkâr, şirket ortağı ile diğer kendi nam ve hesabına çalışanlar
* BağKur’lular,
* Memur ve memur gibi iştirakçi sayılan Emekli Sandığına tabi olanlar,
* Tarım SSK,
* Tarım Bağ-Kur,
* Banka ve TOBB… sandıklarına tabi olanlar
Olmak üzere 6 grupta yer alan çok sayıda emeklilikte adaletkademe bekleyenler bulunmaktadır"
09.09.1999-30.04.2008 döneminde sigorta girişleri bulunmayan çok sayıda kişinin borçlanma yoluyla kademe kapsamına girme ihtimallerinin olmadığını belirten Karakaş, "Kamuoyunda EYT olarak bilinen Emeklilikte Yaşa Takılanlarla ilgili “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 3 Mart 2023 günü Resmî Gazete’de yayımlanan kanunda aslında EYT’li olmadığı hâlde çok sayıda vatandaşımıza borçlanma yoluyla EYT’li olma fırsatı verilmiştir" dedi.
Karakaş, bu durumda, emeklilikte adaletle ilgili bir yasal düzenleme olması halinde bahsedilen EYT düzenlemesinde olduğu gibi borçlanma ile kademeli emeklilik kapsamına girme ihtimalinin doğabileceğini belirtti.
Devamında Karakaş "Buna göre askerlik borçlanmasıyla sigortalı işe başlama tarihini 30 Nisan 2008 ve öncesine çekebilenlerin kademe kapsamına girme şansları olabilir. Aynı şekilde belirtilen tarihten önce staj sigortası olan kadınların da doğum borçlanmasıyla yapılacak düzenlemeye girme ihtimallerinin bulunduğunu söyleyebiliriz" ifadelerini kullandı.