2000 sonrası sigortalılar dikkat! Kademeli emeklilik için yeni adım

EYT düzenlemesinin ardından sigorta başlangıç tarihi 1999–2008 arasına denk gelen çalışanlar için “kademeli emeklilik” sistemi yeniden gündeme geldi. Yeni model, yaş ve prim gün şartlarını kademeli olarak düzenleyerek adil bir geçiş dönemi oluşturmayı hedefliyor.

CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay tarafından hazırlanan yasa teklifi Meclis’e sunulurken, milyonlarca vatandaş “kademeli emeklilik ne zaman çıkacak, kimleri kapsayacak?” sorularına yanıt arıyor.

KADEMELİ EMEKLİLİK SİSTEMİ NEDİR?

Kademeli emeklilik, sigorta başlangıç tarihine göre yaş ve prim şartlarının aşamalı biçimde belirlendiği bir modeldir.

EYT kapsamı dışında kalan 1999 sonrası sigortalılar için planlanan bu sistem, çalışanların mağduriyetini azaltmayı ve emeklilik sürecinde denge kurmayı amaçlıyor. Sistemde, sigorta giriş yılı ilerledikçe emeklilik yaşı ve prim gün sayısı artış gösteriyor.

TEKLİF MECLİS’E SUNULDU

CHP’li Cevdet Akay tarafından hazırlanan kademeli emeklilik yasa teklifi, geçtiğimiz hafta Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Düzenleme, tamamlayıcı emeklilik sistemiyle birlikte sosyal güvenlik reformu kapsamında değerlendiriliyor. Teklifin yasalaşması halinde, özellikle 2000–2008 arası sigortalı olan milyonlarca çalışanın erken emeklilik umudu güçlenecek.

BAKANLIKTAN AÇIKLAMA: DEĞİŞİKLİK PLANLANMIYOR

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, konuya ilişkin yaptığı açıklamada “Emeklilik sisteminde şu an için bir değişiklik planlamıyoruz. Prim ve yıl şartları geçerliliğini koruyor.” ifadelerini kullandı. Buna rağmen, kamuoyunda yoğun talep ve siyasi destek, düzenlemenin yeniden gündeme gelebileceğine işaret ediyor.

KİMLER ERKEN EMEKLİ OLABİLİR?

Erken emeklilik hakkı; sigorta başlangıç tarihi, prim günü ve sigortalılık süresine göre değişiyor.

• EYT’liler: 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar yaş şartı aranmadan emekli olabiliyor.
• Engelli bireyler: %40 ve üzeri engellilik oranına göre 15 ila 18 yıl sigortalılık ve 3.960–4.680 prim günüyle emekli olabiliyor.

• Malulen emeklilik: İş gücü kaybı %60 ve üzeri olanlar 10 yıl ve 1.800 prim günüyle emekli olabiliyor.
• Riskli meslekler: Maden, basın, askeri personel gibi mesleklerde fiili hizmet süresi indirimi uygulanıyor.
• Doğum ve askerlik borçlanması: Kadınlar doğum başına 2 yıl, erkekler askerlik süresi kadar prim ekleterek sigorta başlangıcını geriye çekebiliyor.

1999–2008 ARASI ÇALIŞANLAR İÇİN NASIL UYGULANACAK?

Kademeli emeklilik sisteminde sigorta başlangıç yılına göre yaş ve prim şartları kademeli olarak belirleniyor.

• 2000 yılında sigortalı olan kadın çalışan 43 yaşında ve 6.250 prim günüyle,
• 2008 yılında sigortalı olan erkek çalışan ise 50 yaşında ve 6.850 prim günüyle emekli olabilecek. Bu tablo, emeklilik sürecinde kademeli geçiş sağlayarak çalışanlar arasında eşitsizliği azaltmayı hedefliyor.