Profesyonel Tesis Yöneticileri Derneği (PTYD) tarafından yapılan kapsamlı bir çalışma, İstanbul'da rezidans, site veya apartman aidatlarının dağılımını gözler önüne serdi. Yapılan çalışma, aidatların en yüksek Beşiktaş, Beykoz, Sarıyer, Zeytinburnu ve Şişli'de; en düşük aidatın ise Adalar, Çatalca, Fatih, Arnavutköy ve Silivri'de verildiğini ortaya koydu.
EN YÜKSEK VE EN DÜŞÜK AİDATIN VERİLDİĞİ İLÇELER BELİRLENDİ
PTYD'nin "Toplu Yaşam Alanlarında Aidat ve Yönetim-2025 Veri Analizi" çalışmasıyla İstanbul'da rezidans, site ve apartman aidatları incelendi. Çalışmayla kent genelinde 21 bini aşkın site, apartman ve rezidansta, 1,5 milyondan fazla bağımsız bölümü kapsayan veriler analiz edildi. Hazırlanan raporda, kentteki aidatların en yüksek ve en düşük olduğu ilçeler sıralandı. Buna göre, İstanbul'da en yüksek aidat Beşiktaş, Beykoz, Sarıyer, Zeytinburnu ve Şişli'de, en düşük aidat ise Adalar, Çatalca, Fatih, Arnavutköy ve Silivri'de veriliyor.
Yönetime aylık ortalama Beşiktaş'ta 13 bin 134, Beykoz'da 11 bin 340, Sarıyer'de 11 bin 214, Zeytinburnu'nda 9 bin 788, Şişli'de 9 bin 24 lira ödenirken, en düşük aidat ise ortalama 645 lira ile Adalar'da veriliyor. Adalar'ı, düşük aidat ödenen ilçeler arasında sırasıyla 1750 lirayla Çatalca, 1813 lirayla Fatih, 2 bin 71 lirayla Arnavutköy, 2 bin 832 lirayla Silivri takip ediyor.
MERKEZİ İLÇELERDEKİ YÜKSEK AİDATIN NEDENİ VE 62 BİN LİRAYI AŞAN AİDATLAR
PTYD Yönetim Kurulu Başkanı Ozan Özen, Anadolu Ajansı muhabirine yaptığı değerlendirmede, İstanbul'un merkez ilçelerinde aidatların doğal olarak daha yüksek seyrettiğini kaydetti. Bunun hem gayrimenkul ve kira değerlerinin yüksekliği hem de sunulan hizmet çeşitliliğinin fazla olmasından kaynaklandığını aktaran Özen, "Çeperlere gittiğimizde bu aidatların düştüğünü görüyoruz. Bazı apartmanlarda 50 lira aidat olduğunu da görebiliyoruz. Ama bunlar ayda bir defa temizletiyorlar, çöplerini kendileri atıyorlar." dedi.
Buna karşılık, günde 3 kez çöp toplanan, oto yıkamadan eve teknik servis hizmetine kadar birçok imkan sunan rezidanslarda aidatların çok daha yüksek olduğunu dile getiren Özen, İstanbul'da 62 bin lirayı aşan aidatların dahi görüldüğünü kaydetti.
YÜKSEK AİDATLAR 'AİDAT GÖÇÜ' BAŞLATTI
Aidatların, binanın mimarisi, maliklerin beklentileri, sunulan sosyal tesislerin çeşitliliği, ortak kullanım alanlarının büyüklüğü gibi unsurlara göre değiştiğini vurgulayan Özen, ortaya çıkan yeni bir sosyolojik harekete dikkat çekti:
"İstanbul'da aidatı yüksek olan bu ilçelerden, yani merkezi ilçelerden çeperlere doğru bir göç söz konusu. Biz buna aidat göçü diyoruz. Örneğin büyük şehrin sınırlarına, Pendik, Büyükçekmece taraflarına doğru olduğunu görüyoruz. Buralarda açılan, yeni yaratılan işlerin de şüphesiz bir anlamı vardır ama taşınmaların genellikle yüksek aidat, yüksek kiradan daha düşük aidat, daha düşük kira olan gayrimenkullere doğru olduğunu verilerden inceleyebiliyoruz."
Özen, yaptıkları incelemede, İstanbul özelinde 2025 yılında 117 binden fazla dairede yaşayanların bu nedenle taşındığını belirtti.
KANUN TASARISI KEYFİ ARTIŞLARI ENGELLEYECEK Mİ?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü öncülüğünde hazırlanan konut binalarında yönetim ve denetim hizmetlerine ilişkin kanun tasarısının sitelerdeki denetimi esas aldığını belirten Özen, yasallaşması durumunda aidatlardaki yüksek orandaki keyfi artışların önüne geçeceğini düşündüklerini kaydetti.
AİDATLARIN KALEMLERİ VE HUKUKİ İTİRAZ YOLLARI
İstanbul'da artan aidat şikayetlerini değerlendiren Kat Mülkiyeti Uzmanı Avukat Şeref Kısacık da aidatın çeşitli kalemlerden oluştuğunu belirtti. Ortak giderin, asansör ve çatı bakımı, sosyal tesislerin işletilmesi, yeşil alan ve spor alanlarının bakımı ile kafe, ofis ve personel maaşlarını kapsadığını aktaran Kısacık, bazı sitelerde aidata doğal gaz ve su gibi merkezi sistem giderlerinin de dahil edildiğini anlattı. Sosyal tesis ve personel sayısı ile enerji maliyetlerinin aidat seviyelerini doğrudan etkilediğini söyledi.
Kısacık, aidatların makul belirlenmesi için genel kurula katılımın önemli olduğunu dile getirerek, "Aidatın gerçekçi, makul belirlenmesine katkı vereceğiz, sızlanarak olmuyor. Ondan sonra da bunu iyi denetleyeceğiz." değerlendirmesinde bulundu. Genel kurulun belirlediği aidatlara karşı bir ay içinde dava açılabileceğini, yönetim tarafından yıl içinde yapılan ek bütçe artışlarında ise kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebildiğini kaydetti.
Aidatlarda adaletin sağlanması için yönetim planının siteye özgü hazırlanması gerektiğine işaret eden Kısacık, "1+1 küçücük daire ile 300-500 metrekare villa, aynı personel giderini ödüyor. Yönetim planını adil yapmamız gerekir." diye konuştu. Bazı dükkan veya giriş katı bağımsız bölümlerin asansör ya da diğer sosyal alanlardan hiç yararlanmadığı halde aidata ortak edildiğini aktaran Kısacık, bunun da yönetim planındaki eksikliklerden kaynaklandığını söyledi.