Ekonomi yönetiminin gelir vergisindeki bilhassa kayıp kaçakları engellemek için harç formülüne gideceği yönündeki söylentiler ve duyumlar üzerine değerlendirmelerde bulunan Ekonomist Hakan Şimşek, burada aslında işin temeline inmek gerektiğini ifade etti. Şimşek, bir önceki yılın vergi gelirlerine bakıldığında ön plana çıkan dört ana meslek grubu olduğunu belirtti. Bu gruplar: emlakçılar, galericiler, kuyumcular ve doktorlar...
DÜZENLEMENİN ANA GEREKÇESİ: BİLDİRİLEN KAZANÇ AZLIĞI
Ekonomist Hakan Şimşek, düzenlemenin temel amacının bakanlığın vergi gelirlerini artırmak ve vergi kayıplarını önleyerek kaçağı aza indirmek olduğunu kaydetti. Bu meslek gruplarının bildirdikleri kazanç miktarlarına dikkat çeken Şimşek, Türkiye'de yaklaşık 86 bin emlakçının aylık brüt bildirdiği kazancın 5 bin lira civarında olduğunu, 27 bin doktorun ise aylık brüt bildirdiği kazancın 61 bin lira seviyesinde olduğunu ifade etti. Şimşek, Türkiye'deki artan oranlı vergi sistemine dikkat çekerek, şahıs mükellefiyetinden bahsedilen bu kesimler için %15, %20, %27, %35 ve %40 gibi oranların bulunduğunu, bildirilen kazanca göre vergilendirmenin planlandığını dile getirdi. Bildirilen kazanç az olduğu için bakanlığın "ek mali yükümlülükler" kapsamında bir artırma yoluna gitmeye çalıştığını ve bunu da harç sistemi üzerinden yapmaya çalıştığını belirtti.
HARÇ SİSTEMİNİN MUHTEMEL UYGULAMA ŞEKİLLERİ
Harç sisteminin oran üzerinden ya da işlem üzerinden olmak üzere iki şekilde alınabileceğini belirten Şimşek, Maliye Bakanı’nın açıklamalarından anlaşıldığı kadarıyla işlem bazlı ve yıllık bir harç planlamasına gidildiğini ifade etti. Şimşek, burada dikkat edilmesi gereken noktanın amacın bildirilen kazancı artırmak olması durumunda bu yolun daha adaletli görüneceği uyarısında bulundu.Şimşek değerlendirmesine, "Bildirilen kazancı artırmadığımız sürece oran bazlı bir ek mali yükümlülüğün aslında devlet bütçesine bir katkısı olmayacağını düşünüyoruz biz burada. Dolayısıyla işlem üzerinden bu harcı eğer tesis ederse bunu da yıllık bazda değil aylık bazda planlarsa bu daha sağlıklı olacaktır" şeklinde devam etti. Ancak, düzenlemenin yıllık mı aylık mı, oran üzerinden mi yoksa işlem üzerinden mi olacağına dair detayların henüz belirginleşmediğini, ek mali yükümlülüğün geleceğinin belli olduğunu, uygulama şeklinin ise zaman içerisinde şekilleneceğini sözlerine ekledi.
VERGİ DENETİMLERİNDE YAPAY ZEKA KULLANIMI VE HARCAMALARIN KAYNAĞI
Şimşek, ek mali yükümlülükler yerine, bildirilen kazanç tutarlarını artırıcı yönde politikalar üretmeye odaklanılması gerektiğini savundu. Şimşek, Maliye Bakanlığı'nın hali hazırda uyguladığı, kişilerin yaptığı harcamaların kaynağına inmeye odaklanan başka politikalar da olduğunu vurguladı. "Bakıyorsunuz doktorun aylık bildirdiği kazanç ne? 61 bin ama doktorun harcamalarına baktığımızda bu milyonları geçebiliyor" diyen Şimşek, Maliye Bakanlığı'nın yapay zeka aracılığıyla harcamalar üzerinden izaha davet yazılarının birçok sektöre ve kişiye geldiğini, harcamaların kaynağının sorulduğunu aktardı. Emlak sektörüne bakıldığında, evin piyasa değeri 10 milyon iken 1 milyon üzerinden gösterilen durumlar için de yine yapay zeka aracılığıyla hem emlak sahiplerine hem de emlakçılara izaha davet yazıları gönderildiğini belirten Şimşek, Maliye Bakanlığı'nın bu ek mali hükümlülükler çıkmadan vergi denetimlerini zaten hali hazırda artırmış göründüğünü ifade etti.