Yaz aylarında iş yerlerinde izin trafiği hız kazanırken, yıllık izin haklarının hesaplanması hem çalışanlar hem de emekliler için merak konusu oluyor. İş Kanunu’na göre belirlenen süreler, kıdem yılına ve yaşa göre farklılık gösterirken, 18 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlara tanınan özel haklar öne çıkıyor. Emeklilik sonrası çalışma, iş yeri değişikliği ve birikmiş izin ücretleri gibi konular da izin hesaplamasında belirleyici oluyor.
50 yaş üstü ve emekliler dikkat! Yıllık izin süreniz sandığınızdan daha uzun olabilir!
Çalışanlar ve emekliler için yıllık izin süreleri, kıdem ve yaşa göre değişiyor. 14 ile 26 gün arasında değişen izin haklarında 50 yaş üstü ve 18 yaş altı çalışanlara özel düzenlemeler dikkat çekiyor.
KİMLER YILLIK İZİN HAKKINA SAHİP?
İş Kanunu’na göre 1-5 yıl arası çalışanlar en az 14 gün, 5-15 yıl arası çalışanlar 20 gün, 15 yıl ve üzeri kıdemi olanlar ise 26 gün izin hakkına sahip. Bu süreler toplu iş sözleşmeleriyle artırılabiliyor.
YAŞ KRİTERİ İLE İZİN SÜRESİ NASIL DEĞİŞİYOR?
50 yaş üstü ve 18 yaş altı çalışanlar kıdem fark etmeksizin her yıl en az 20 gün yıllık izin kullanabiliyor. Bu düzenleme hem çalışan hem de emekli statüsündeki işçiler için geçerli.
EMEKLİLİK SONRASI AYNI İŞ YERİNDE ÇALIŞANLARIN İZİN HESABI
Yargıtay kararlarında emeklilik sonrası aynı iş yerinde çalışmaya devam edenler için iki farklı yorum bulunuyor. Bir görüşe göre izin hakkı sıfırlanırken, diğer görüşe göre kaldığı yerden devam ediyor.
İŞ YERİ DEĞİŞTİREN EMEKLİLERİN İZİN HAKKI
Farklı bir iş yerinde çalışmaya başlayan emekliler için izin hakları sıfırlanıyor. Yeni iş yerinde 1 yılını dolduran çalışanlar izin hakkı kazanıyor. Ancak 50 yaş üstü çalışanlar ilk yıldan itibaren 20 gün izin kullanabiliyor.
MAZERET İZİNLERİ VE RESMİ TATİLLER YILLIK İZİNDEN DÜŞER Mİ?
Evlenme, yakın vefatı, doğum ve engelli çocuk tedavisi gibi durumlarda verilen ücretli mazeret izinleri yıllık izinden düşülmüyor. Resmi tatiller de yıllık izin süresinden sayılmıyor.
YILLIK İZİN BÖLÜNEBİLİR Mİ?
Yıllık izin tarafların anlaşmasıyla bölünebiliyor ancak ilk bölüm en az 10 gün olmalı. Kullanılmayan izinler bir sonraki yıl devredilebiliyor veya işten ayrılırken ücreti ödeniyor.
BİRİKMİŞ İZİN ÜCRETİ HESAPLAMA VE ÖDEME
İzin ücreti, çalışanın son brüt ücreti üzerinden hesaplanıyor. Önce prim kesintisi, ardından gelir vergisi uygulanıyor. Ücretin zamanında ödenmemesi halinde işçi arabulucuya başvurabiliyor.