Milyonlarca sigortalıyı yakından ilgilendiren yeni engelli ve malulen emeklilik düzenlemesi yürürlüğe girdi.
2008 öncesi SSK’lılara avantaj: 3700-4100 prim günüyle erken emeklilik
TBMM’de kabul edilen düzenleme ile engelli ve malulen emeklilik sistemi köklü şekilde değişti. Artık vergi indirimi belgesi yerine SGK sağlık kurulu raporu esas alınacak. %60 raporu olanlar 1800 gün primle, %40 ve üzeri raporu bulunanlar ise yaş şartı olmadan emekli olabilecek.
SSK, Bağ-Kur ve memurlar için ayrı ayrı belirlenen şartlar kapsamında, iş gücü kaybı %40’ın üzerinde olanlar yaşa bakılmadan emekli olabilecek. %60 oranında rapor alanlar ise yalnızca 1800 gün prim ödeyerek malulen emeklilik hakkına kavuşacak.
ENGELLİ EMEKLİLİĞİ ŞARTLARI NELER?
Çalışma gücünü en az %40 kaybeden sigortalılar, işe giriş tarihine göre belirlenen prim günlerini tamamladığında yaş beklemeden emekli olabilecek.
- %50 - %59 rapor oranı: 16 yıl sigortalılık süresi + 3700 gün prim
- %40 - %49 rapor oranı: 18 yıl sigortalılık süresi + 4100 gün prim
Bağ-Kur’lular için ise rapor oranına göre prim günleri 3960 ile 4680 arasında değişiyor. Memurlarda ise 1 Ekim 2008’den önce göreve başlayan ve %40 raporu olanlar 5400 prim günüyle emekli olabiliyor.
MALULEN EMEKLİLİKTE 1800 GÜN YETERLİ
Sigortalı olduktan sonra ciddi rahatsızlık veya kaza nedeniyle %60 ve üzeri iş gücü kaybı yaşayanlar için malulen emeklilik hakkı tanınıyor. En az 1800 gün prim ödenmiş olması şartıyla, yaş veya sigortalılık yılı aranmadan aylık bağlanabiliyor.
ENGELLİ VE MALULEN EMEKLİLİK ARASINDAKİ FARKLAR
- Rapor oranı: Engelli emeklilik için %40, malulen emeklilik için %60 rapor şart.
- Rahatsızlığın zamanı: Engelli emeklilikte sigortadan önce de olabilir, malulen emeklilikte ise sigorta sonrası olmalı.
- Prim şartı: Engelli emeklilikte 3700-4680 gün, malulen emeklilikte 1800 gün yeterli.
- Çalışma hakkı: Engelli emeklileri çalışmaya devam edebilirken, malulen emeklilerin maaşı çalışmaya başladığında kesiliyor.
HANGİ HASTALIKLAR EMEKLİLİK HAKKI VERİYOR?
SGK’nın malulen emeklilik kapsamında değerlendirdiği bazı hastalıklar şunlardır:
- Kanser türleri
- Epilepsi, Parkinson, MS
- Demans, şizofreni, bipolar bozukluk
- Beyin tümörleri
- Organ nakilleri
- Felç, ileri evre siroz
- Görme kaybı, uzuv kayıpları
- Behçet hastalığı, tüberküloz