Letonya Parlamentosu, “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” olarak bilinen İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını kabul etti. Karar, 100 sandalyeli parlamentoda 56 “evet”, 32 “hayır” ve 2 “çekimser” oyla alındı.
10 GÜN İÇİNDE ONAY VERMESİ GEREKİYOR
Çekilme kararının yürürlüğe girebilmesi için Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics’in 10 gün içinde onay vermesi gerekiyor. Cumhurbaşkanı, yasayı parlamentoya geri gönderebilme hakkına sahip, ancak parlamento aynı şekilde yasayı tekrar onaylarsa Rinkevics’in bir itiraz hakkı kalmıyor.
Cumhurbaşkanı Rinkevics, kararın ideolojik veya siyasi gerekçelerden ziyade devlet çıkarları ve hukuki boyutlar açısından değerlendirileceğini açıkladı. Kararın referanduma götürülmesi ihtimali bulunuyor, ancak kriterler nedeniyle bunun zor bir süreç olacağı ifade ediliyor. Bazı siyasi partiler de kararın Anayasa Mahkemesi’ne taşınmasını değerlendiriyor.
MUHALEFET TEPKİ GÖSTERDİ
Sözleşmeden çekilme önerisi, sağcı muhalefet partisi Latvia First tarafından gündeme getirildi ve hükümet koalisyonundaki bir partinin desteğiyle kabul edildi. Partinin temsilcisi Inguna Millere, İstanbul Sözleşmesi’ni “cinsiyet ideolojisine dayalı radikal feminizmin ürünü” olarak nitelendirerek, sözleşmenin şiddetle mücadeleyle ilgisi olmadığını savundu. Karar, parlamentoda tartışma yaratırken, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararına karşı parlamentonun önünde kitlesel protesto düzenlendi.
AB ÜLKELERİ 2017'DE İMZALADI
İstanbul Sözleşmesi, 2011 yılında Avrupa Konseyi tarafından kabul edildi ve AB tarafından 13 Haziran 2017’de imzalandı. Rusya ve Azerbaycan imzalamazken, Çekya, Slovakya, Litvanya, Macaristan, Ermenistan ve Bulgaristan sözleşmeyi imzalamış ancak yürürlüğe koymamıştı. Türkiye ise 2021 yılında sözleşmeden çekilmişti. Sözleşmenin bazı maddeleri, toplumsal cinsiyet eşitliği ve geleneksel aile değerleri bağlamında tartışmalara yol açmıştı. Letonya’da alınan bu karar da uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.